Τα λαχανικά στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα, ήταν
σε σπουδαία ζήτηση, κι όχι μόνο για τους οπαδούς του Πυθαγόρα, που τα
προτιμούσαν, μια κι απέφευγαν να τρώνε όσα έχουν ζωή.
Ο Πλάτων, στην ιδιωτική του ζωή ακολουθούσε την «πυθαγόρειο δίαιτα».
Που
ήταν μια καθαρή χορτοφαγία κι έδειχνε ευχαριστημένος τρώγοντας
λαχανικά.
Πίστευε πως η δίαιτα, είναι η πηγή της υγείας και των καλών
ηθών, δύο παραγόντων που κάνουν τα κράτη υγιή και ρωμαλέα, υλικώς,
ηθικώς και ψυχικώς.
Οι αρχαίοι Αθηναίοι όμως δύσκολα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τις
«φυτοφαγικές» οδηγίες του Πλάτωνα αφού τα λαχανικά είχαν γίνει για τους
Αθηναίους από τα σπάνια αγαθά.
Πολλά σπίτια όμως, κυρίως στα περίχωρα
φρόντιζαν να έχουν χωράφια, κήπους, στους οποίους καλλιεργούσαν σκόρδα,
κρεμμύδια, κουκιά, φασόλια, μπιζέλια, λούπινα, βολβούς, μαρούλια, αρακά,
αγκινάρες, βλίτα, ρεβίθια και φακές.
Τα μανιτάρια, τα μάραθα, τα
σπαράγγια και διάφορα άλλα χορταρικά, τ’ αναζητούσαν στις ακροποταμιές,
στα χωράφια και στις άκρες των δρόμων.
Φαγώσιμες ήταν ακόμη και οι
τρυφερές τσουκνίδες.
Φυσικά, είχαν σέλινο, άνηθο και δυόσμο, για να «καρυκεύουν» τα φαγητά
τους.
Μάλιστα στους αγώνες της Νεμέας γινόταν στεφάνωμα με σέλινο.
Τα κολοκυνθοειδή ήταν περισσότερο γνωστά στην Αίγυπτο, όπως τα πεπόνια
(πέπων) και τ’ αγγούρια (σικυός). Μάλιστα υπήρχαν τριών ειδών αγγούρια,
τα οποία είναι το λακωνικόν, ο σκυταλίας και το βοιωτικόν.
Απ’ αυτά
καλύτερα είναι τα λακωνικά όταν ποτίζονται, ενώ τ’ άλλα δεν πρέπει να
ποτίζονται.
Επίσης, τα αγγούρια έβγαιναν πιο δροσερά αν, πριν φυτευτούν
οι σπόροι, μείνουν για λίγο μέσα στο γάλα ή σε διαλυμένο στο νερό μέλι.
Τα σκόρδα, ακόμη, ήταν απαραίτητα για τους αρχαίους αφού ήταν συμπλήρωμα για κάθε σαλάτα τους.
Όπως επίσης και τα κρεμμύδια.
Γενικά τα χορταρικά τα σερβίρανε με μια σάλτσα φτιαγμένη από λαδόξυδο και διάφορα καρυκεύματα.
Οπωσδήποτε η απουσία της ντομάτας στερούσε πολλά από την Αθηναία
νοικοκυρά.
Τα μανιτάρια όμως, αν και ήταν νοστιμότατα και περιζήτητα,
όλοι τα φοβούνταν για το δηλητήριό τους.
Παρόλα αυτά, ένα περιβολάκι γεμάτο με δέντρα και λαχανικά ήταν όνειρο για τους αρχαίους.
Ακόμη και οι βασιλιάδες το λαχταρούσαν.
Συγκεκριμένα ο Άτταλος ο Γ΄, ο
φιλότεχνος βασιλιάς της Περγάμου, που κληροδότησε το βασίλειό του στη
Ρώμη (το 133 π.Χ.), εύρισκε ευχαρίστηση στο λαχανόκηπό του, όπου, εκτός
των άλλων, καλλιεργούσε νοσκύαμο, ελλέβορο και κώνειο.
Κάποιοι
υποστηρίζουν πως καλλιεργούσε αυτά τα φυτά γιατί έκανε έρευνες για τις
φαρμακευτικές τους ιδιότητες.
Άλλοι όμως παρατηρούν ότι αυτό που
ενδιέφερε περισσότερο το φιλότεχνο βασιλιά ήταν η δραστικότητα τους ως
δηλητηρίων, που, όπως λεγόταν φρόντιζε να στέλνει στους «φίλους» του.
Οι αρχαίοι Έλληνες φαίνεται να αγαπούσαν τα λαχανικά και γι’ αυτό να
λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι τους ένα λαχανόκηπο.
Βέβαια, αν
θεωρήσουμε πως είναι αληθές αυτό που παρατήρησαν κάποιοι για το
λαχανόκηπο του Αττάλου (πως, δηλαδή ενδιαφερόταν για τη δραστικότητα των
φυτών), θα καταλάβουμε πως οι αρχαίοι δε λαχταρούσαν να έχουν στο σπίτι
τους όλοι ένα λαχανόκηπο για τον ίδιο λόγο.
Κάποιοι, -οι περισσότεροι-
τους χρειάζονται για να τραφούν από αυτούς και να ζήσουν και άλλοι για
να σκοτώσουν.
Βέβαια, τα λαχανικά ήταν απαραίτητα για τη ζωή τους.
Από τα λαχανικά όμως των αρχαίων τα κουκιά είτε βρασμένα, είτε ψημένα,
είτε σε πουρέ (έτνος), ήταν το πιο αηδιαστικό φαγώσιμο, για τους οπαδούς
του Πυθαγόρα.
Κι όχι μόνο, τα κουκιά ήταν πρόβλημα και για τους
Αιγύπτιους.
Τα υπόλοιπα όμως λαχανικά ήταν νόστιμα σε όλους, πιστεύω.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
thalia
αν θέλετε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο για "την διατροφή των Αρχαίων Ελλήνων" θα
το βρείτε εδώ:
http://www.ftiaxno.gr/2012/03/blog-post_5940.html#more
