Βότανα και γιατροσόφια για το αναπνευστικό σύστημα

Πολλά χρόνια μετά τον Ιπποκράτη,

τον Διοσκουρίδη και τον Θεόφραστο ο Αμερικάνας γιατρός και βοτανολόγος dr. Richard Evans Schultes, ο οποίος μελετούσε μεταξύ άλλων αρχαίων πανεπιστημόνων και τους αρχαίους Έλληνες σοφούς έλεγε: πολλά από τα κοινά μας φάρμακα ανακαλύφθηκαν αρχικά από βότανα, τα οποία αργότερα παρασκευάστηκαν έτσι ώστε να γίνουν πιο διαθέσιμα.

Ο Θεόφραστος, ο μεγάλος αυτός σοφός της αρχαιότητας που θεωρείται, σωστά, ο πατέρας της βοτανικής, τα βοτανικά έργα του είναι τα πρώτα στο είδος τους στην παγκόσμια βοτανολογία!

Είναι ο πρώτος που μας άφησε μια συστηματική καταγραφή των φυτών και των βοτάνων σε δύο μεγάλες βοτανικές πραγματείες.

Πολλά από τα λεγόμενα του Θεόφραστου,

του Διοσκουρίδη και άλλων μεγάλων Πανεπιστημόνων τις Αρχαιότητας έχουν μεταφερθεί σε μετέπειτα γραπτά αλλά και στις παραδόσεις των λαών.

Ο άνθρωπος από πάντα, σε κάθε γωνιά του πλανήτη αναζήτησε βοήθεια στο φυτικό βασίλειο για την ανακούφιση των πόνων και των ασθενειών του.
Τα βότανα αναγνωρίστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από όλους τους λαούς σαν φυτά με θεραπευτικές/φαρμακευτικές αλλά και με μαγικές, σε κάποιες περιπτώσεις ιδιότητες!
Συγγραφείς γιατροί,

φαρμακολόγοι και βοτανολόγοι από την αρχαιότητα έγραψαν συγγράμματα γι’ αυτά, βασισμένοι στις παρατηρήσεις και τη λαϊκή παράδοση του καιρού τους.
Στη χώρα μας την εποχή της Τουρκοκρατίας η χρήση των βοτάνων ήταν πολύ διαδεδομένη.

Έχουμε τους περίφημους τοπικούς γιατρούς/βοτανολόγους,

τις οικογενειακές παραδόσεις,

τους πρακτικούς γιατρούς και τις σοφές γυναίκες που με μαεστρία χειρίζονταν πολλά φυτά και βότανα!
Από τις αρχές του 20ου αι. άρχισε να εγκαταλείπεται η βοτανοθεραπεία και τη θέση της πήραν τα χημικά παρασκευάσματα.
Καθώς αυξάνονταν τα χημικά φάρμακα, αυξάνονταν και οι αρρώστιες και η έλλειψη εμπιστοσύνης των ανθρώπων σ’ αυτά.
Έτσι η ανάγκη επιστροφής στη φύση έγινε σιγά σιγά μεγαλύτερη και στην εποχή μας όλο και περισσότερα άτομα σκύβουν με ευλάβεια και μελετούν τα βότανα του τόπου τους!
Σήμερα όχι μόνο δεν αμφισβητείται η πατροπαράδοτη πείρα, αλλά όλο και περισσότερα άτομα θέλουν να γνωρίσουν τα βότανα και τις θεραπευτικές ιδιότητές τους, για να προστατευτούν από τις παρενέργειες των χημικών φαρμάκων.
Γίνεται πια επιτακτική η ανάγκη να σωθεί η παράδοση και να μπει δυναμικά στην καθημερινή μας ζωή.
Στα πλαίσια αυτής της σκέψης είναι αξιόλογη και απαραίτητη η προσπάθειά μας να διαφυλάξουμε την πατροπαράδοτη γνώση με την οποία γαλουχήθηκαν γενιές και γενιές ανθρώπων. 
Εγώ, εδώ, σε αυτόν τον εικονικό, αλλά τόσο πραγματικό τόπο, συνεχίζω να παραθέτω  συνταγές που έχω καταγράψει από διάφορες περιοχές της χώρας μας, για διάφορα προβλήματα του οργανισμού μας

Ας παρακολουθήσουμε κάποιες από τις πρακτικές εκείνων των καιρών
1. αμυγδαλίτιδα
-. έκαναν γαργάρες με χλιαρό αλατόνερο, λεμόνι ή ρακή
-. έκαναν ζεστά καταπλάσματα/επιθέματα στον λαιμό από φλόμο/εξωτερικά χρησιμοποιείται εκτός των άλλων, σαν κομπρέσα για τη θεραπεία των διαταραχών της αναπνευστικής οδού και λοβέλια/ισχυρότατο αντισπασμωδικό και αποχρεμπτικό βότανο
2. άσθμα
-. αφέψημα γλυκύρριζας
3. βήχας
-. ροφήματα ρίγανης

-. ατμοί της ρίγανης στο χώρο
-. καταπλάσματα με ζεστά πίτουρα
-. λεμόνι με μέλι

-. χυμό από τριμμένο κρεμμύδι με μέλι - ας θυμηθούμε: κρεμμύδι για τις ιογενείς λοιμώξεις και τα συμπτώματά τους, όπως ο βήχας.
-. ροφήματα μολόχας - πανίσχυρο μαλακτικό βότανο!
-. ροφήματα από τσάι του βουνού, 

τίλιο, 

φασκόμηλο, 

θυμάρι, μέντα ή δυόσμο - ας θυμηθούμε: Ένα ευωδιαστό σιρόπι για τα κρύα του χειμώνα,το κρυολόγημα,το βήχα, τη γρίπη.
-. έγχυμα/ρόφημα τσουκνίδας
4. βραχνάδα
-. γαργάρες με φασκόμηλο
5. βρογχίτιδα
-. ροφήματα θυμαριού και ρίγανης με μέλι - ας θυμηθούμε:Θυμάρι και ρίγανη για τις ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κρυολόγημα, η οξεία βρογχίτιδα, η γρίπη
-. έγχυμα/ρόφημα φασκόμηλου με μέλι
-. αφεψήματα από κοπανισμένους καρπούς αγριοτριανταφυλλιάς - ας θυμηθούμε: Κυνόροδα, τα πολύτιμα, πως τα αποξηραίνω και πως τα αποθηκεύω
-. χυμούς λεμονιού με μέλι
6. κακοσμία αναπνοής
-. ρίζες γλυκύρριζας, τις οποίες μασούσαν
7. κρυολόγημα
-. βεντούζες απλές, αλλά και βεντούζες κοφτές!
-. εντριβές και κομπρέσα με ρακή ή χαμομηλέλαιο - σχεδόν όλες οι οικογένειες των χρόνων εκείνων είχαν στο σπίτι τους, εκτός των άλλων βοτάνων, χαμόμηλο και χαμομηλέλαιο
-. ζωμό από βρασμένα ξερά σύκα
-. ροφήματα από κόκκινο ζεστό κρασί με μέλι ή πετιμέζι
-. ζεστή σούπα με πίγουλη* κόκκινο κρασί και πετιμέζι - *ψιλός φιδές

-. ζεστή κοτόσουπα με λαχανικά της εποχής που είχαν στους λαχανόκηπους

-. πλύσεις με αλατόνερο της μύτης

-. αναπνοές με ατμούς ρίγανης ή θυμαριού ή ευκάλυπτου
8. λόξυγκας
-. μασούσαν μια φέτα λεμόνι ή έπιναν μια κουταλιά χυμό λεμονιού
9. πονόλαιμος
-. ροφήματα από βρασμένα κράνα
-. καραμέλες από σκόνη από ρίζα γλυκόρρυζας και μέλι  τις οποίες έβαζαν κάτω από τη γλώσσα πολλές φορές την ημέρα!

-. ροφήματα μολόχας τα οποία έπιναν, αλλά έκαναν και γαργάρες!!!
-. ροφήματα θυμαριού και φασκόμηλου
-. ροφήματα ζεστά με κόκκινο κρασί, πετιμέζι ή μέλι και

χυμό πορτοκαλιού 
-. ζωμό από βρασμένα ξερά σύκα
10. πόνος στο αυτί
-. σταγόνες ελαφρά ζεστού λαδιού

-. σταγόνες ελαφρά ζεστού βαλσαμέλαιου
-. σταγόνες χυμού από στουμπισμένο σκόρδου
-. σταγόνες χυμού από στουμπισμένο κρεμμύδι ή πράσο
-. κατάπλασμα από πολτοποιημένο μαϊντανό με λάδι.
- σταγόνες χυμού από πολτοποιημένο μελισσοβότανο
11. πυρετός
-. έκχυμα/ρόφημα από τσάι του βουνού,

-. έκχυμα/ρόφημα από άνθη σαμπούκου

-. αφέψημα/ρόφημα από φλούδες ιτιάς, ειδικά αν υπήρχε πόνος σε μύες, κόκκαλα

-. ρόφημα μελισσοβότανου
-. χυμό μαϊντανού
-. δροσερές κομπρέσες στο μέτωπο

-. οι περίφημες ξιδόκαλτσες ή λεμονόκαλτσες ειδικά στα μικρά παιδιά - βουτούσαν τις κάλτσες του παιδιού σε χλιαρό νερό με λίγο ξύδι μέσα ή σε χλιαρό νερό που είχαν ρίξει το χυμό λεμονιού αλλά και τις φλούδες του λεμονιού, στη συνέχεια φορούσαν τις κάλτσες στο παιδί και τύλιγαν τα πόδια του με μία ζεστή πετσέτα και μια κουβέρτα, η πρακτική αυτή είναι αλάνθαστη και χρησιμοποιείται πάρα πολύ και στις μέρες μας, από πολλές μαμάδες

-. επάληψη με λάδι ευκάλυπτου στις πατουσούλες των παιδιών και στη συνέχεια τύλιγμα με ζεστές κάλτσες ή ζεστή κουβέρτα! 

-. μία με δύο κουταλιές γιαούρτη κατά διαστήματα

-. εγχύματα/ροφήματα με τσάι του βουνού

    ας θυμηθούμε: ισχυρά βότανα για βακτηριακές λοιμώξεις και τα προβλήματα του αναπνευστικού.

      πολλές από αυτές τις πανάρχαιες πρακτικές χρησιμοποιούνται και σήμερα και βέβαια είναι άκρως αποτελεσματικές - ποιος δεν έχει χρησιμοποιήσει ευκάλυπτο σε περιόδους κρυολογημάτων και διάφορων λοιμώξεων του αναπνευστικού ή δεν έχει γευτεί μια ζεστή κοτόσουπα ή ένα ρόφημα με τσάι του βουνού και ρίγανη? 

        σε επόμενο άρθρο περισσότερες πρακτικές...

               κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia-botanologia.gr