αλήθεια πως έφτιαχναν λάδι στα πολύ παλιά χρόνια;
το λάδι
η μεγάλη μου αδυναμία και
πάντα ψάχνω πληροφορίες που να αφορούν
το δέντρο
το καρπό του και
το λάδι του και
βρήκα την παρακάτω θαυμάσια ανάρτηση για την διαδικασία παραγωγής του λαδιού από τους ανθρώπους της μακρινής προβιομηχανικής εποχής
στα αυτοσχέδια ελαιοτριβεία τους
ας την διαβάσουμε:
Τα παλιά χρόνια οι ελιές μεταφέρονταν στο ελαιοτριβείο με ζώα και αποθηκεύονταν σε ένα μικρό δωμάτιο.
Στην συνέχεια οι ελιές ρίχνονταν στο αλώνι, ένα μεγάλο κυκλικό μέρος, στο οποίο δύο περιστρεφόμενες πέτρες πολτοποιούσαν τις ελιές.
Στο ελαιοτριβείο οι πέτρες περιστρέφονταν χειροκίνητα ή με τη βοήθεια κάποιου ζώου και αργότερα μηχανικά.
Όταν τελείωνε η πολτοποίηση, το μίγμα, έπεφτε από το αλώνι σε μια στέρνα από μια μικρή έξοδο.
Το πρώτο μπουκάλι λάδι το έπιαναν από την επιφάνεια του πολτού των ελιών και ονομαζότανε δάκρυ, το φυλούσαν δε για ιατρικό.
Με κουβάδες ο πολτός μεταφερόταν σε μεγάλα τρίχινα τσουβάλια ή σε πανιά (μποξάδες) που στοιβάζονταν το ένα πάνω στο άλλο στο πιεστήριο.
Στο πάνω μέρος του πιεστηρίου τοποθετούσαν μια χοντρή λαμαρίνα για να στερεώνονται και με τις μανιβέλες, ασκούσανε πίεση για να στύψουν το πολτό, ενώ ταυτόχρονα κάποιος άλλος έριχνε από πάνω ζεστό νερό.
Ο χυμός της ελιάς έπεφτε σε γούρνα, όπου στο κάτω μέρος έμενε το νερό και στην επιφάνεια το λάδι. Ο διαχωρισμός γινόταν με το χέρι, με την βοήθεια μιας κουτάλας.
Στα σύγχρονα ελαιοτριβεία ο διαχωρισμός δεν γίνεται με πίεση αλλά με φυγοκέντριση για πιο μεγάλη ταχύτητα και καθαρότητα, το ίδιο και οι άλλες διαδικασίες πλέον γίνονται μηχανικά.
Με την διαδικασία ασχολούνταν δύο άτομα.
Τα περισσότερα τσουβάλια που έφτιαχναν λάδι σε μια ημέρα ήταν 4-5 λόγο έλλειψης μηχανικών μέσων.
Πρώτα μετέφεραν τα τσουβάλια τους στο χώρο εργασίας τους.
Αν οι ελιές δεν ήταν ακόμα όλες γινωμένες τις πολτοποιούσαν σε δύο πλάκες από λείες πέτρες στο λεγόμενο ντριβάλι.
Άναβαν φωτιά και ζέσταιναν νερό, σε ένα μεγάλο καζάνι που να χωράει ένα τσουβάλι
Έριχναν το τσουβάλι μέσα στο καζάνι για να ζεσταθούν οι ελιές και μετά το τοποθετούσαν σε μια αυτοσχέδια γούρνα τον κορίτο, που μπορεί να ήταν από ένα κοίλωμα ενός μεγάλου κορμού δέντρου η οποία είχε και μία τρύπα στο κάτω μέρος της, για να μεταφέρει το χυμό της ελιάς εκεί που θα αποθηκευόταν.
Στην συνέχεια πατούσαν την ελιές μέσα στα τσουβάλι στη γούρνα για αρκετή ώρα, για να λιώσουν εντελώς και να γίνουν ένας πολτός, για αυτό οι ελιές έπρεπε να είναι τελείως γινωμένες.
Στο πάτημα από πάνω κάποιος έριχνε μπόλικο ζεστό νερό ανά διαστήματα γύρω στις 4 φορές τη φορά στο τσουβάλι.
Τα τσουβάλια που χρησιμοποιούσαν ήταν από λινάτσα σαν δίχτυ και δεν σκίζονταν
Την επόμενη μέρα μάζευαν με μια κουτάλα από την επιφάνεια του δοχείου τους το λάδι που επέπλεε και το φίλτραραν από μια τσαντίλα.
αυτές είναι μυλόπετρες παλιού ελαιοτριβίου
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
