Λοιμώξεις αναπνευστικού: από το κοινό κρυολόγημα έως την πνευμονία

Γιώργος Χατζηνικολάου

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό οξέων νοσημάτων και αποτελούν μια από τις συχνότερες αιτίες για να ζητήσει κανείς ιατρική συμβουλή.

-. αυτό τον καιρό πάρα πολλά άτομα ταλαιπωρούνται από διάφορες ιώσεις,

κοινά κρυολογήματα,

συνάχι και πολλές άλλες λοιμώξεις...

ας δούμε κάποιες πληροφορίες τις οποίες καλό είναι να γνωρίζουμε...

Ένας ξαφνικός πυρετός, βήχας, καταβολή, κακή διάθεση, συχνά η μύτη «βουλωμένη», συνάχι.

Είναι αλήθεια ότι έτσι συνήθως εκδηλώνεται αρχικά μια μεγάλη ομάδα παθήσεων που περιλαμβάνει ο όρος «λοίμωξη αναπνευστικού».

Ωστόσο, το φάσμα των λοιμώξεων αναπνευστικού είναι μεγάλο, από το κοινό κρυολόγημα έως την πνευμονία, περιλαμβάνοντας παθήσεις λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές που χρειάζονται διαφορετική αντιμετώπιση κάθε φορά.

Ταξινόμηση

Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό οξέων νοσημάτων και αποτελούν μια από τις συχνότερες αιτίες για να ζητήσει κανείς ιατρική συμβουλή.

Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

1. λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού

Οι λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού αφορούν συνήθως το φάρυγγα, το λάρυγγα, τις αμυγδαλές, την τραχεία, προκαλώντας παθήσεις που αντίστοιχα ονομάζουμε φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα και τραχειοβρογχίτιδα.

Αλλες συχνές λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού είναι η γρίπη, η ιγμορίτιδα (αφορά την κοιλότητα του κρανίου που βρίσκεται πίσω από τη μύτη), η ωτίτιδα.

Μιά όχι τόσο γνωστή πάθηση είναι ακόμα η λοιμώδης μονοπυρήνωση.

Οι λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού είναι συνήθως ιογενείς (οφείλονται δηλαδή σε ιούς), χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.

2. λοιμώξεις κατωτέρου αναπνευστικού

Οι λοιμώξεις του κατωτέρου αναπνευστικού αφορούν τους πνεύμονες (πνευμονίες).

Πρόκειται για σοβαρά νοσήματα, που συνήθως οφείλονται σε μικρόβια και όχι σε ιούς, είναι δηλαδή (συνήθως) μικροβιακές λοιμώξεις.

Συχνά χρειάζονται νοσοκομειακή νοσηλεία για την αντιμετώπισή τους

Ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις αναπνευστικού

Το αν μια λοίμωξη οφείλεται σε ιό (ίωση) ή σε μικρόβιο (μικροβιακή λοίμωξη) είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία για τη σωστή αντιμετώπισή της.

Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά της ιογενούς λοιμώξεως είναι οτι ο ασθενής βρίσκεται συνήθως σε «καλή γενική κατάσταση» (ακόμα και άν έχει ψηλό πυρετό).

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συνεχίσει (στοιχειωδώς τουλάχιστον) κάποιες από τις καθημερινές δραστηριότητές του, διατηρεί σε κάποιο βαθμό τη διάθεσή του, την όρεξή του για φαγητό κλπ. Αντίθετα σε μικροβιακή λοίμωξη ο ασθενής αδυνατεί να πραγματοποιήσει τις καθημερινές του εργασίες, συνήθως «καθηλώνεται» στο κρεβάτι, είναι χλωμός και καταβεβλημένος, έχει δηλαδή αυτό που λέμε «όψη πάσχοντος».

Άλλο χαρακτηριστικό της ιογενούς λοίμωξης είναι οτι συνήθως εισβάλλει προοδευτικά σε αντίθεση με τη μικροβιακή που εισβάλλει απότομα.

Βέβαια ο γιατρός σας διαθέτει και πλέον αντικειμενικά κριτήρια για τη διάκριση ιογενούς από μικροβιακή λοίμωξη, όπως για παράδειγμα τα ακροαστικά ευρήματα από την κλινική εξέταση, τον αριθμό και την αναλογία των λευκών αιμοσφαιρίων από την γενική εξέταση αίματος, τα ευρήματα από την ακτινογραφία θώρακος κλπ.

Και προπαντός διαθέτει αυτό που λέμε «κλινική εμπειρία», παράγοντα που παίζει καθοριστικό ρόλο στην Ιατρική Πράξη.

Σε ποιές περιπτώσεις χρειάζεται η αντιβίωση;

Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα, πράγματι πολύτιμα, που πρέπει όμως να χορηγούνται σε περιπτώσεις μικροβιακών λοιμώξεων και πάντα μετά ιατρική συμβουλή. 

Σε περιπτώσεις ιογενών λοιμώξεων δεν έχουν θέση.

Σε ειδικές περιπτώσεις όπως σε ηλικιωμένα ή εξασθενημένα άτομα όπου μια ιογενής λοίμωξη μπορεί να επιπλακεί με μικροβιακή, είναι πιθανώς απαραίτητα. Αλλά αυτό είναι κάτι που πάντα θα κρίνει και θα αποφασίσει ο γιατρός.

Πώς αντιμετωπίζονται οι ιογενείς λοιμώξεις;

Για τις περισσότερες ιογενείς λοιμώξεις (και βέβαια οι ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού δεν αποτελούν εξαίρεση) δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Συνήθως, όπως λέμε, αυτοϊώνται, δηλαδή ο άρρωστος γίνεται καλά χωρίς κάποια ειδική παρέμβαση μετά από λίγες ημέρες.

Στις περιπτώσεις αυτές ο γιατρός σας θα συστήσει «υποστηρικτική» θεραπεία. Η ανάπαυση είναι πάντα απαραίτητη.

Η χορήγηση υγρών (νερό, χυμοί φρούτων) βοηθάει σημαντικά τον οργανισμό που έχει χάσει υγρά λόγω του πυρετού.

Αντιπυρετικά χορηγούνται για την διατήρηση του πυρετού σε χαμηλά επίπεδα. Ενοχλητικά συμπτώματα όπως ο ξηρός βήχας, η ρινική συμφόρηση και η καταροή (συνάχι) μπορούν να απαλυνθούν.

πηγή πληροφόρησης:http://www.care.gr/post/6299/loimokseis-anapneystikou-apo-to-koino-kryologima-eos-tin-pneymonia

thalia

Συνάχι ή κοινό κρυολόγημα ή ιογενής ρινίτιδα ή οξεία ρινοφαρυγγίτιδα

Το συνάχι είναι μια ενοχλητική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από «μπούκωμα» και καταρροή.

Μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα (τσούξιμο, γαργάλημα, φαγούρα στη μύτη, φτέρνισμα, πυρετό, ενοχλήσεις στα αφτιά) και οφείλεται κυρίως είτε σε κοινό κρυολόγημα (ιογενής ρινίτιδα) είτε σε αλλεργική ρινίτιδα.

Το συνάχι επειδή ο ασθενής αναγκάζεται να αναπνέει μόνο από το στόμα, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, όπως π.χ. ξηροστομία ή σκάσιμο των χειλιών, ενώ δεν είναι σπάνιο να οδηγήσει και σε φλεγμονή των ιγμορίων (ιγμορίτιδα).

Η διαφορά ανάμεσα στις λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού βασίζεται κυρίως στην περιοχή εμφάνισης των συμπτωμάτων.

Το κοινό κρυολόγημα προσβάλλει κυρίως τη μύτη, η φαρυγγίτιδα το λαιμό και η βρογχίτιδα τους πνεύμονες.

Το κοινό κρυολόγημα χαρακτηρίζεται συχνά ως φλεγμονή της μύτης, ενώ μπορεί να προκαλέσει ως ένα βαθμό φλεγμονή και στο λαιμό.

Το κοινό κρυολόγημα προκαλεί συνάχι, δακρύρροια («τρέχουν» τα μάτια και η μύτη), πονόλαιμο, βήχα και χαμηλό πυρετό (κάτω από 38).

Η γρίπη είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, διότι προκαλεί πολύ βαρύτερο και σοβαρότερο σύνδρομο, με πολύ υψηλό πυρετό (μπορεί να φτάσει και το 40) και έντονες μυαλγίες.

Η γρίπη είναι επίφοβη γιατί κάνει πολύ εύκολα επιπλοκές (βαριές πνευμονίες), και προκαλεί πολλούς θανάτους, ενώ το κρυολόγημα κανέναν.

Υπάρχουν λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού στις οποίες συμπεριλαμβάνονται απλές ιώσεις, όπως το κοινό κρυολόγημα που εκδηλώνεται συνήθως με συνάχι, αλλά υπάρχουν και άλλες ιώσεις, όπως η γρίπη, η οποία είναι σοβαρότερη πάθηση και προκαλείται από τον ιό της γρίπης.

Στη γρίπη έχουμε λιγότερο συνάχι, αλλά περισσότερη κακουχία και συχνά υψηλό πυρετό, βήχα και μερικές φορές δύσπνοια.

Οι ενοχλήσεις της γρίπης έχουν μεγαλύτερη διάρκεια (μπορεί να κρατήσουν εφτά με δέκα ημέρες), σε αντίθεση με το κοινό κρυολόγημα, που είναι μια πάθηση ολίγων ημερών (μέχρι και τρεις ημέρες).

Η γρίπη χρειάζεται προσοχή, γιατί συγκαταλέγεται, μαζί με την πνευμονία, στα δέκα συχνότερα αίτια θανάτου στο δυτικό κόσμο.

Ο κρύος καιρός ευνοεί συνήθως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, ιγμόρεια).

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μέχρι τα 75 μας χρόνια θα περάσουμε 200-250 κρυολογήματα κατά μέσο όρο.

Οι ενήλικες εκδηλώνουν λοίμωξη του αναπνευστικού από καμία έως έξι φορές τον χρόνο και κατά μέσο όρο 3 φορές τον χρόνο, ενώ τα παιδιά 6-8 φορές ή έως και 12 φορές τον χρόνο.

Σε περισσότερες από οκτώ στις δέκα περιπτώσεις πρόκειται για κοινό κρυολόγημα, αυτό που στην καθομιλουμένη αποκαλούμε «ίωση».

Το κοινό κρυολόγημα προκαλείται συνήθως από ρινοϊούς και είναι πιο μεταδοτικό τις 3 πρώτες μέρες των συμπτωμάτων.

Μετά το πέρας των 3 ημερών η μεταδοτικότητά του μειώνεται κατά πολύ.

Αν έρθετε σε επαφή με κάποιον που έχει ιογενή λοίμωξη, είναι πιο επικίνδυνο να κολλήσετε κι εσείς λίγες ώρες πριν το μάθει κι ο ίδιος, δηλαδή πριν κάνουν την εμφάνισή τους τα κύρια συμπτώματα, καθώς επίσης και την πρώτη και δεύτερη ημέρα της εξέλιξης της ασθένειας.

Μετά, μειώνεται η πιθανότητα της μετάδοσης, γιατί ο ιός στο μεταξύ αποδυναμώνεται.

Από τη στιγμή που θα κολλήσετε την ίωση, τα συμπτώματα δεν εκδηλώνονται αμέσως.

Όταν πρόκειται για κοινό κρυολόγημα, οι ενοχλήσεις εμφανίζονται τις περισσότερες φορές περίπου μία ημέρα μετά τη μετάδοση.

Όταν όμως πρόκειται για γρίπη, χρειάζονται συνήθως περισσότερες ημέρες (τρεις έως πέντε).

Το κρυολόγημα εκδηλώνεται συνήθως με αίσθημα κόπωσης, φτέρνισμα και πονοκέφαλο, τα οποία μετά από 2 ημέρες περίπου ακολουθούνται από επιπρόσθετα συμπτώματα όπως συνάχι και βήχα.

 Τα συμπτώματα επιδεινώνονται συνήθως 2-3 ημέρες μετά την έναρξη της λοίμωξης.

Συνήθως υποχωρούν μέσα σε 7-10 ημέρες, αλλά μπορούν να διαρκέσουν μέχρι και 3 εβδομάδες.

Στο 35-40% των περιπτώσεων που αφορούν παιδιά, ο βήχας διαρκεί πάνω από δέκα ημέρες, ενώ στο 10% των περιπτώσεων υπερβαίνει τις 25 ημέρες.

Υπάρχουν πάνω από 200 γνωστοί ιοί του κοινού κρυολογήματος και περιγράφονται συνεχώς νέα στελέχη.

Κάθε φορά που αρρωσταίνουμε αναπτύσσουμε ανοσία μόνο στον έναν ιό που μας έχει προσβάλλει. 

Συνεπώς, μπορεί να αρρωσταίνουμε πολλές φορές κάθε χρόνο.

6-8 φορές τον χρόνο εκδηλώνουν λοίμωξη του αναπνευστικού τα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών

• 2-6 φορές τον χρόνο εκδηλώνουν λοίμωξη του αναπνευστικού τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες

• 85% των παιδιών έχουν ίωση όταν παρουσιάζουν πονόλαιμο, συνάχι, βήχα, «δέκατα»

• 95% των ενηλίκων έχουν ίωση όταν παρουσιάζουν πονόλαιμο, συνάχι, βήχα, «δέκατα»

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι αρρωσταίνουμε από το κρύο.

Το μόνο, όμως, που μπορούμε να πάθουμε αν εκτεθούμε σε έντονο ψύχος χωρίς να υπάρχουν ιοί στο περιβάλλον είναι κρυοπαγήματα και όχι λοίμωξη.

Στην πραγματικότητα, το κρύο καθαυτό δεν προκαλεί ούτε συνάχι ούτε πονόλαιμο ούτε βήχα ούτε πυρετό.

Δημιουργεί, όμως, κατάλληλες συνθήκες για να «εγκατασταθούν» στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν κοινά κρυολογήματα και γρίπη.

Συγκεκριμένα, με την πτώση της θερμοκρα­σίας ελαττώνεται η άμυνα του οργανισμού.

Πρόκειται για ένα βιολογικό φαινόμενο που ονομάζεται ελάττωση της ανοσίας.

Έτσι, ο οργανισμός γίνεται ευάλωτος στους ιούς που υπάρχουν γύρω του. Επιπλέον, με το κρύο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους και συνεπώς εκτίθενται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ιών, αφού, λόγω του συγχρωτισμού, η μετάδοσή τους από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ευκολότερη.

Γι’ αυτό συνήθως αρρωσταίνουμε τις ημέρες εκείνες που υπάρχει πτώση της θερμοκρασίας.

Το 2005, στο κολέγιο «Eccles» στη Βρετανία, παρατήρησαν ότι οι περισσότεροι φοιτητές ανέπτυσσαν κρυολογήματα όταν τα πόδια τους πάγωναν.

Το πάγωμα οποιουδήποτε σημείου του σώματός μας προκαλεί ανακλαστική μείωση της αιματικής κυκλοφορίας στο ρινικό βλεννογόνο (ένα σημείο μεγάλης θερμικής απώλειας), γεγονός που ίσως μειώνει την άμυνά μας απέναντι σε ιούς.

Όταν κάποιος έχει οξύ συνάχι και τα μάτια του «τρέχουν», πάσχει από ίωση. Συνεπώς δεν χρειάζεται αντιβιοτικό αλλά απλώς να φυσά συχνά τη μύτη του για να την καθαρίζει από τις εκκρίσεις και να πλένει τα χέρια σου για να μην κολλήσει τους άλλους.

Οξύ συνάχι είναι, όταν επί τρεις μέρες «τρέχει νερό» η μύτη ενώ την τέταρτη «μπουκώνει» για μία-δυο μέρες και μετά αρχίζει να περνάει.

Αν από την πέμπτη μέρα παρουσιασθούν πυώδεις εκκρίσεις (κίτρινες μύξες) και επιμείνουν για 7-10 μέρες, πιθανώς έχει παρουσιαστεί ως επιπλοκή ιγμορίτιδα, που θα χρειαστεί αντιβιοτικό.

Το κοινό κρυολόγημα είναι γενικά ήπιο και φεύγει μόνο του με τα συμπτώματα να βελτιώνονται σε μία εβδομάδα.

Οι σοβαρές επιπλοκές, εάν συμβούν, αφορούν περισσότερο τους πολύ ηλικιωμένους, τα πολύ μικρά παιδιά ή εκείνους που έχουν ανοσοκαταστολή (έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα).

Μπορεί να λάβουν χώρα δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις οδηγώντας σε ιγμορίτιδα, φαρυγγίτιδα ή σε λοίμωξη του αυτιού.

Υπολογίζεται ότι η ιγμορίτιδα λαμβάνει χώρα στο 8% των περιπτώσεων.

Οι λοιμώξεις των αυτιών λαμβάνουν χώρα στο 30% των περιπτώσεων.

Πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό όταν: 

• φτάνει ο ασθενής στην 3η-4η μέρα και έχει ακόμα πυρετό (πάνω από 38,5),

• γίνεται καλά αλλά σε δύο μέρες ξαναπαρουσιάζει πυρετό,

• ενώ ο πυρετός είναι χαμηλός ή ο ασθενής είναι απύρετος, και ξαφνικά παρουσιάσει υψηλό πυρετό.

Διάρκεια συμπτωμάτων:

• Συνάχι μη επιπλεγμένης ίωσης = 3-4 μέρες

• Συνάχι επιπλεγμένης ίωσης (ιγμορίτιδα) = 10 μέρες ή περισσότερο

• Πυρετός ίωσης = 3-4 μέρες

• Πυρετός γρίπης = έως 1 εβδομάδα

• Βήχας μετά την υποχώρηση των άλλων συμπτωμάτων της ίωσης = έως και ένα μήνα (μετά τις τέσσερις εβδομάδες, χρειάζεται ακτινογραφία θώρακος)

Διαφορική διάγνωση

Αλλεργική ρινίτιδα Υγρή ή μπουκωμένη μύτη με φαγούρα (κνησμό) και φτερνίσματα, υγρά μάτια με κνησμό.

Εκδηλώνεται άμεσα με την έκθεση στο αλλεργιογόνο και διαρκεί όσο η έκθεση στο αλλεργιογόνο.

Κοινό κρυολόγημα Ιογενής λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού.

Έχει ίδια συμπτώματα με την αλλεργική ρινίτιδα , αλλά μπορεί να εμφανιστεί και πονόλαιμος, πυρετός, μυϊκοί πόνοι.

Εξελίσσεται σε λίγες μέρες και διαρκεί λίγες μέρες.

Γρίπη Έχει ίδια συμπτώματα με το κοινό κρυολόγημα αλλά με ποιο έντονες μυαλγίες, ποιο υψηλό πυρετό και μεγαλύτερης διάρκειας.

Η όλη κλινική εικόνα είναι ποιο βαριά και διαρκεί περισσότερο.

Ιγμορίτιδα Αίσθημα πρηξίματος και πόνου στη μύτη, πρόσωπο, μέτωπο, μάτια και μάγουλα.

Μπουκωμένη μύτη με παχιά κίτρινη, ή κιτρινοπράσινη μύξα. Άσχημη γεύση, αίσθημα οπισθορινικής έκκρισης, κακοσμία, πονεμένος λαιμός, βήχας, καταβολή, κόπωση, ενίοτε πυρετός. Η μπουκωμένη μύτη και ο βήχας προηγούνται, ίσως και δυο εβδομάδες, της ιγμορίτιδας.

Η οξεία ιγμορίτιδα έχει συμπτώματα που διαρκούν λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες.

Η χρόνια ιγμορίτιδα έχει συμπτώματα που διαρκούν τρεις μήνες ή και περισσότερο.

~~

 πηγή πληροφόρησης:

https://www.facebook.com/orlkarditsa

https://sites.google.com/site/orlkarelas/boulomene-myte

thalia