Η βοτανοθεραπεία των προηγούμενων αιώνων στη βαλκανική - βικογιατροί

-. η ενασχόλησή μου με τα βότανα, οι έρευνές μου και τα διαβάσματά μου, ειδικά για τους βοτανοθεραπευτές και βοτανολόγους των προηγούμενων αιώνων, πάντα με συναρπάζει και μου δημιουργεί συναισθήματα γαλήνης και ευδαιμονίας!!! - thalia

Η γιατρειά του στομαχιού.
-. αμα μπονείς το στομάχι σου, βράσε καλάθρωπα για χαμομήλι γκαι πιε το!!!
Η ξακουστή χαράδρα του Βίκου ανέδειξε τους Βικογιατρούς, που περιόδευαν σε όλο τον ελλαδικό και τουρκοκρατούμενο βαλκανικό χώρο, αλλά και στην ίδια την Τουρκία, μέχρι τις αυλές των σουλτάνων. 
Πολλές σχετικές ιστορίες κυκλοφορούν, ανάμεσα στην αλήθεια και τον μύθο, για τα επιτεύγματά τους, αποτέλεσμα της πλούσιας φαρμακευτικής χλωρίδας και των γνώσεών τους.
Εκτός από τους εμπειρικούς μεν, αλλά καλοπροαίρετους και έντιμων προθέσεων θεραπευτές, βοτανοθεραπευτικές γνώσεις διέθεταν, ή έλεγαν ότι διαθέτουν, και κάποια περίεργα άτομα.
Η φήμη θέλει ορισμένες γνώσεις αυτών των ατόμων να οδηγούν σε υπερφυσικά αποτελέσματα. 
Διαβάζουμε στον Ερωτόκριτο του Βιτσέντζου Κορνάρου:

Hτο μια γρα στην Eγριπο, αλλοτινή βυζάστρα
μάισσα, που κατέβαζε τον ουρανό με τ' άστρα·
με τα χορτάρια κάτεχε, σαν τά 'θελε μαλάξει
να κάμει τ' άσπρο μελανό, την πρόσοψη ν' αλλάξει!!!
Και ναι, αδρές, καθημερινές γνώσεις της θεραπευτικής δράσης των βοτάνων έπρεπε να διαθέτει κάθε άνθρωπος τους περασμένους αιώνες. 
Πώς αλλιώς να βρει γιατρειά, 
πώς αλλιώς να επιβιώσει στον απομονωμένο συνοικισμό, 
στην ποιμενική καλύβα, 
στο απομακρυσμένο χωράφι;
"Οι άνθρωποι μοναχοί τ'ς πήγαιναν και μάζευαν βότανα, τα βράζαν και πίναν το ζουμί τ'ς για να γιάν'νε"

...απόσπασμα από ένα παλιό άρθρο του γιατρού γεράσιμου ρηγάτου

thalia-botanologia.gr

...αλλά γαρ αίτιος ο εγκέφαλος τούτου του πάθεος, ώσπερ και των άλλων νοσημάτων των μεγίστων.

...ἀλλὰ γὰρ αἴτιος ὁ ἐγκέφαλος τούτου τοῦ πάθεος, ὥσπερ καὶ τῶν ἄλλων νοσημάτων τῶν μεγίστων· 
ὅτῳ δὲ τρόπῳ καὶ ἐξ οἵης προφάσιος γίνεται, ἐγὼ φράσω σάφα.
...αὕτη δὲ ἡ νοῦσος ἡ ἱερὴ καλεομένη ἀπὸ τῶν αὐτῶν προφασίων γίνεται ἀφ᾽ ὧν καὶ αἱ λοιπαί, ἀπὸ τῶν προσιόντων καὶ ἀπιόντων καὶ ψύχεος καὶ ἡλίου καὶ πνευμάτων μεταβαλλομένων τε καὶ οὐδέποτε ἀτρεμιζόντων. 
ταῦτα δ᾽ ἐστὶ θεῖα, ὥστε μηδὲν δεῖ ἀποκρίνοντα τὸ νόσημα θειότερον τῶν λοιπῶν νομίσαι, ἀλλὰ πάντα θεῖα καὶ πάντα ἀνθρώπινα· 
φύσιν δὲ ἕκαστον ἔχει καὶ δύναμιν ἐφ᾽ ἑωυτοῦ, καὶ οὐδὲν ἄπορόν ἐστιν οὐδὲ ἀμήχανον· 
ἀκεστά τε τὰ πλεῖστά ἐστι τοῖς αὐτοῖσι τούτοισιν ἀφ᾽ ὧν καὶ γίνεται. 
ἕτερον γὰρ ἑτέρῳ τροφή ἐστι, τοτὲ δὲ καὶ κάκωσις. 
τοῦτο οὖν δεῖ τὸν ἰητρὸν ἐπίστασθαι, ὅπως τὸν καιρὸν διαγινώσκων ἑκάστου τῷ μὲν ἀποδώσει τὴν τροφὴν καὶ αὐξήσει, τῷ δὲ ἀφαιρήσει καὶ κακώσει. 
χρὴ γὰρ καὶ ἐν ταύτῃ τῇ νούσῳ καὶ ἐν τῇσιν ἄλλῃσιν ἁπάσῃσι μὴ αὐξάνειν τὰ νοσήματα, ἀλλὰ τρύχειν προσφέροντα τῇ νούσῳ τὸ πολεμιώτατον ἑκάστῃ καὶ μὴ τὸ σύνηθες· 
ὑπὸ μὲν γὰρ τῆς συνηθείης θάλλει τε καὶ αὔξεται, ὑπὸ δὲ τοῦ πολεμίου φθίνει τε καὶ ἀμαυροῦται. 
ὅστις δὲ ἐπίσταται ἐν ἀνθρώποισι ξηρὸν καὶ ὑγρὸν ποιεῖν καὶ ψυχρὸν καὶ θερμὸν ὑπὸ διαίτης, οὗτος καὶ ταύτην τὴν νόσον ἰῷτο ἄν, εἰ τοὺς καιροὺς διαγινώσκοι τῶν συμφερόντων, ἄνευ καθαρμῶν καὶ μαγείης.
Και
...η πραγματική λοιπόν αιτία για την αρρώστια αυτή, όπως και για όλες τις σοβαρές αρρώστιες, είναι ο εγκέφαλος. 
Με ποιον ακριβώς τρόπο γεννιέται η αρρώστια και με ποια αφορμή, θα προσπαθήσω τώρα να το εξηγήσω καθαρά.
...η αρρώστια που πραγματευθήκαμε, αυτή που τη λένε ιερή, έχει την αρχή της στις ίδιες αιτίες με τις άλλες αρρώστιες: στα εισερχόμενα και στα εξερχόμενα από τον οργανισμό του ανθρώπου, 
στο ψύχος, 
στον ήλιο, 
στους ανέμους που αλλάζουν συνεχώς και που ποτέ δεν μένουν ήσυχοι.
Όλα αυτά είναι θεϊκά πράγματα. 
Δεν υπάρχει επομένως λόγος να ξεχωρίζουμε την αρρώστια αυτή και να τη θεωρούμε πιο θεϊκή από τις άλλες· όλες τους είναι θεϊκές και όλες τους είναι ανθρώπινες. (ἀλλὰ πάντα θεῖα καὶ πάντα ἀνθρώπινα)
Η κάθε αρρώστια έχει τη δική της φύση και τη δική της δύναμη, και απέναντι σε καμιά δεν μένουμε μπροστά της αμήχανοι και ανίκανοι.
Τις πιο πολλές αρρώστιες τις γιατρεύει εκείνο ακριβώς που τις προξένησε, 
διότι κάτι που είναι τροφή για κάποιον, για κάποιον άλλον είναι δηλητήριο
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το ξέρει ο γιατρός, ώστε, διακρίνοντας την κατάλληλη για κάθε ξεχωριστή περίπτωση στιγμή, να προσφέρει αυτό που είναι τροφή και να ωφελεί, και όχι να το απαγορεύει και να προξενήσει βλάβη.
Γιατί και στην αρρώστια αυτή, αλλά και σε όλες τις άλλες αρρώστιες, έχουμε την υποχρέωση όχι να δυναμώνουμε την πάθηση αλλά να την αποδυναμώνουμε, προσφέροντάς της ακριβώς αυτό που χρειάζεται για να αποδυναμωθεί.
Γιατί αν της δώσουμε αυτό που την προξένησε, η αρρώστια προοδεύει και ακμάζει, ενώ με ό,τι της είναι αντίθετο χάνει τη δύναμη της και εκλείπει. 
Όποιος μπορεί με κατάλληλη δίαιτα να κάνει το σώμα του ανθρώπου ξηρό ή υγρό, 
ψυχρό ή θερμό, αυτός και αυτήν την αρρώστια θα θεραπεύσει, αν διακρίνει και την κατάλληλη στιγμή για αυτό, χωρίς να καταφύγει σε καθαρμούς και μαγγανείες.

https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=222