Η θεραπεία της φυματίωσης εξαρτάται περισσότερο από το τι έχει ο ασθενής στο μυαλό του παρά από το τι έχει στο στήθος του. - είχε πει εκείνα τα μακρινά χρόνια ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής, ο Sir William Osler (1849-1919)**
Σχεδόν έναν αιώνα μετά την πρώτη αναγνώριση από ορισμένους κορυφαίους γιατρούς του ισχυρού ρόλου του νου στην υγεία και τη θεραπεία, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να αποκρυπτογραφούν με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο το άγχος και άλλες συναισθηματικές καταστάσεις μπορούν να επηρεάσουν την εκδήλωση και την πορεία μιας ασθένειας.
Με τη βοήθεια νέων βιοχημικών τεχνικών και μιας πολύ διευρυμένης κατανόησης της ανοσολογίας και της νευροχημείας, οι μελέτες τους δείχνουν ότι τα συναισθήματα, που δρουν μέσω του εγκεφάλου, μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, τα επίπεδα των ορμονών και τις ανοσολογικές αντιδράσεις, αλλάζοντας έτσι την ευαισθησία ενός ατόμου σε μια σειρά οργανικών παθήσεων.
Ο ταχέως αναπτυσσόμενος αυτός τομέας της έρευνας έχει λάβει ακόμη και ένα νέο όνομα - ψυχονευροανοσολογία - και αρχίζει επιτέλους να κερδίζει το σεβασμό του σύγχρονου ιατρικού κατεστημένου, το οποίο, παρά την παρουσία γιατρών όπως ο Sir William Osler, είχε περιφρονήσει ή αγνοήσει προηγούμενες υποδείξεις για την ύπαρξη ισχυρής σύνδεσης μεταξύ νου και σώματος.
Πολλές από τις μελέτες υποστηρίζονται πλέον από διάφορους κλάδους των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.
Όλο και περισσότερο, όπως είχε αναγνωρίσει ο Sir William Osler, τα συναισθήματα θεωρούνται απαραίτητα συστατικά τόσο της αιτίας όσο και της θεραπείας των περισσότερων ασθενειών.
Αν και η επίδραση του νου στο σώμα ήταν γνωστή στους αρχαίους θεραπευτές και κυριαρχούσε στη λαϊκή παράδοση μέχρι σήμερα, η "επιστημονική" ιατρική μέχρι πρόσφατα εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στις φυσικές αιτίες των σωματικών ασθενειών.
Μόνο λίγες από τις λεγόμενες ψυχοσωματικές ασθένειες, όπως το άσθμα και τα έλκη, θεωρούνταν ότι είχαν συναισθηματική βάση.
Ωστόσο, οι νέες μελέτες δείχνουν έντονα ότι σχεδόν κάθε ασθένεια που μπορεί να πλήξει το σώμα - από το κοινό κρυολόγημα μέχρι τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις - μπορεί να επηρεαστεί, θετικά ή αρνητικά, από την ψυχική κατάσταση ενός ατόμου.
Αποκαλύπτοντας τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από αυτές τις επιδράσεις, οι μελέτες δείχνουν νέους τρόπους πρόληψης και θεραπείας ορισμένων από τις κυριότερες φονικές ασθένειες.
Υποδεικνύουν έντονα ότι η ψυχοθεραπεία και οι τεχνικές συμπεριφοράς θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της προληπτικής και θεραπευτικής ιατρικής.
Όπως
- Με την προετοιμασία ενός ατόμου να αντιδρά σε μια αδρανή ουσία σαν να ήταν ένα ενεργό φάρμακο, γιατί μπορεί να είναι δυνατή η θεραπεία μιας ασθένειας χωρίς τις σοβαρές παρενέργειες που σχετίζονται με τα ισχυρά φάρμακα.
- Οι ασθενείς με αυτοάνοσες ασθένειες, στις οποίες το σώμα επιτίθεται στον εαυτό του σαν να ήταν ξένος ιστός, μπορεί να εκπαιδευτούν να καταστέλλουν τις δικές τους καταστροφικές ανοσολογικές αντιδράσεις.
Παρόμοιες τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία αλλεργιών, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε μια αβλαβή ουσία.
- Με τη δοκιμή των αντιδράσεων των ανθρώπων στο στρες, μπορεί να είναι δυνατό να προσδιοριστούν βιοχημικοί ή ανοσολογικοί δείκτες που μπορούν να προβλέψουν ποιος είναι πιο πιθανό να αναπτύξει ορισμένες ασθένειες.
Σύμφωνα με τον dr. George Freeman Solomon, ο οποίος πρώτος πρότεινε τη σύνδεση μεταξύ ανοσίας και συναισθημάτων πριν από δύο δεκαετίες, τα νέα ευρήματα αμφισβητούν την παραδοσιακή αντίληψη της κλασικής ανοσολογίας ότι το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί ανεξάρτητα από τον εγκέφαλο.
Ο φυσιολογικός ρόλος του εγκεφάλου
Σχεδόν έναν αιώνα μετά την πρώτη αναγνώριση από ορισμένους κορυφαίους γιατρούς του ισχυρού ρόλου του νου στην υγεία και τη θεραπεία, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να αποκρυπτογραφούν με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο το άγχος και άλλες συναισθηματικές καταστάσεις μπορούν να επηρεάσουν την εκδήλωση και την πορεία μιας ασθένειας.
Με τη βοήθεια νέων βιοχημικών τεχνικών και μιας πολύ διευρυμένης κατανόησης της ανοσολογίας και της νευροχημείας, οι μελέτες τους δείχνουν ότι τα συναισθήματα, που δρουν μέσω του εγκεφάλου, μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, τα επίπεδα των ορμονών και τις ανοσολογικές αντιδράσεις, αλλάζοντας έτσι την ευαισθησία ενός ατόμου σε μια σειρά οργανικών παθήσεων.
Ο ταχέως αναπτυσσόμενος αυτός τομέας της έρευνας έχει λάβει ακόμη και ένα νέο όνομα - ψυχονευροανοσολογία - και αρχίζει επιτέλους να κερδίζει το σεβασμό του σύγχρονου ιατρικού κατεστημένου, το οποίο, παρά την παρουσία γιατρών όπως ο Sir William Osler, είχε περιφρονήσει ή αγνοήσει προηγούμενες υποδείξεις για την ύπαρξη ισχυρής σύνδεσης μεταξύ νου και σώματος.
Πολλές από τις μελέτες υποστηρίζονται πλέον από διάφορους κλάδους των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.
Όλο και περισσότερο, όπως είχε αναγνωρίσει ο Sir William Osler, τα συναισθήματα θεωρούνται απαραίτητα συστατικά τόσο της αιτίας όσο και της θεραπείας των περισσότερων ασθενειών.
Αν και η επίδραση του νου στο σώμα ήταν γνωστή στους αρχαίους θεραπευτές και κυριαρχούσε στη λαϊκή παράδοση μέχρι σήμερα, η "επιστημονική" ιατρική μέχρι πρόσφατα εστίαζε σχεδόν αποκλειστικά στις φυσικές αιτίες των σωματικών ασθενειών.
Μόνο λίγες από τις λεγόμενες ψυχοσωματικές ασθένειες, όπως το άσθμα και τα έλκη, θεωρούνταν ότι είχαν συναισθηματική βάση.
Ωστόσο, οι νέες μελέτες δείχνουν έντονα ότι σχεδόν κάθε ασθένεια που μπορεί να πλήξει το σώμα - από το κοινό κρυολόγημα μέχρι τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις - μπορεί να επηρεαστεί, θετικά ή αρνητικά, από την ψυχική κατάσταση ενός ατόμου.
Αποκαλύπτοντας τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από αυτές τις επιδράσεις, οι μελέτες δείχνουν νέους τρόπους πρόληψης και θεραπείας ορισμένων από τις κυριότερες φονικές ασθένειες.
Υποδεικνύουν έντονα ότι η ψυχοθεραπεία και οι τεχνικές συμπεριφοράς θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της προληπτικής και θεραπευτικής ιατρικής.
Όπως
- Με την προετοιμασία ενός ατόμου να αντιδρά σε μια αδρανή ουσία σαν να ήταν ένα ενεργό φάρμακο, γιατί μπορεί να είναι δυνατή η θεραπεία μιας ασθένειας χωρίς τις σοβαρές παρενέργειες που σχετίζονται με τα ισχυρά φάρμακα.
- Οι ασθενείς με αυτοάνοσες ασθένειες, στις οποίες το σώμα επιτίθεται στον εαυτό του σαν να ήταν ξένος ιστός, μπορεί να εκπαιδευτούν να καταστέλλουν τις δικές τους καταστροφικές ανοσολογικές αντιδράσεις.
Παρόμοιες τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία αλλεργιών, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε μια αβλαβή ουσία.
- Με τη δοκιμή των αντιδράσεων των ανθρώπων στο στρες, μπορεί να είναι δυνατό να προσδιοριστούν βιοχημικοί ή ανοσολογικοί δείκτες που μπορούν να προβλέψουν ποιος είναι πιο πιθανό να αναπτύξει ορισμένες ασθένειες.
Σύμφωνα με τον dr. George Freeman Solomon, ο οποίος πρώτος πρότεινε τη σύνδεση μεταξύ ανοσίας και συναισθημάτων πριν από δύο δεκαετίες, τα νέα ευρήματα αμφισβητούν την παραδοσιακή αντίληψη της κλασικής ανοσολογίας ότι το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί ανεξάρτητα από τον εγκέφαλο.
Ο φυσιολογικός ρόλος του εγκεφάλου
Το μυαλό και το σώμα είναι αδιαχώριστα, ο εγκέφαλος επηρεάζει κάθε είδους φυσιολογικές διεργασίες που κάποτε θεωρούνταν ότι δεν ρυθμίζονταν κεντρικά.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η αδυναμία να αντιμετωπιστεί καλά το στρες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητα ενός ατόμου να καταπολεμήσει τις ασθένειες, ενώ η επαρκής αντιμετώπιση μιας ζωής με υψηλό στρες μπορεί να αντανακλά ψυχολογική ανθεκτικότητα που στην πραγματικότητα έχει προστατευτική δράση.
Ο dr. George F. Solomon, ήταν ένας από τους πρώτους επιστήμονες που διέκρινε τη σχέση μεταξύ συναισθημάτων και ανοσίας
Ο dr. Solomon υπήρξε πρωτοπόρος στην ανάπτυξη του τομέα της έρευνας για τον εγκέφαλο, τη συμπεριφορά και την ανοσία.
Ήταν από τους πρώτους που αμφισβήτησαν την έννοια του αυτόνομου ανοσοποιητικού συστήματος και τεκμηρίωσαν τις σχέσεις μεταξύ του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Παρά τη μεγάλη αντίσταση από την πλευρά της βιοϊατρικής κοινότητας, ο dr. Solomon συνέχισε να υποστηρίζει αυτές τις ιδέες με επιμονή.
Με τα δικά του λόγια, ο George Solomon περιέγραψε την άποψή του για τον τομέα της ψυχονευροανοσολογίας και τη συμβολή του στην ανάπτυξή του, λέγοντας:
"Η περιέργεια,
η τυχαία ανακάλυψη,
η ψυχοδυναμική και η ικανότητα να συνθέτεις διαφορετικές παρατηρήσεις παίζουν όλα ρόλο στη διαδικασία της επιστημονικής ανακάλυψης.
Η επιμονή,
η αντοχή στην απογοήτευση και το να πιστεύεις στην ενθάρρυνση των μεν και να αγνοείς τον αρνητισμό των δε, παίζουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση οποιωνδήποτε νέων παρατηρήσεων και θεωριών.
Η εξέλιξη της συμβολής μου σε αυτό που σήμερα είναι ο αναπτυσσόμενος τομέας της ψυχονευροανοσολογίας απεικονίζει όλους αυτούς τους παράγοντες"
Από τη δεκαετία του 1960, ο dr. Solomon διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις των ψυχολογικών παραγόντων σε ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Σε συνεργασία με τον Rudolf Moos, κλινικό ψυχολόγο, ο George δημοσίευσε κλασικές μελέτες που περιγράφουν τις ιστορίες ζωής και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των ασθενών με αρθρίτιδα, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει τη σχέση που παρατηρήθηκε μεταξύ των συναισθηματικών καταστάσεων και της εμφάνισης και της πορείας της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο dr. Robert Ader, καθηγητής ψυχιατρικής, ιατρικής και ψυχολογίας στην Ιατρική και Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, ο dr. Solomon απογοητεύτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, καθώς δεν δόθηκε αρκετή προσοχή σε αυτό που ο ίδιος ονόμασε ψυχοανοσολογία.
Έστρεψε την προσοχή του στη μελέτη της βίας και της εγκληματικής συμπεριφοράς, μέχρι που η έκρηξη ενδιαφέροντος για την ψυχονευροανοσολογία στη δεκαετία του 1980 τον έφερε ξανά στο πεδίο αυτό.
Ο dr. Solomon εντάχθηκε στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Βιοσυμπεριφορικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες και, δεδομένου του ενδιαφέροντος του για τις σχέσεις μεταξύ ψυχολογικών παραγόντων και θεραπείας που μοιραζόταν με τον Norman Cousins, στην Ομάδα Εργασίας Cousins Center Task Force in Psychoneuroimmunology.
Χάρη στο έργο και την παρουσία του στον τομέα της ψυχονευροανοσολογίας, ο dr. George Solomon έγινε συνώνυμος με τον τομέα αυτό.
Στην αυτοβιογραφία του, From Psyche to Soma and Back, ο dr. George F. Solomon, έγραψε: -. Αυτό που εκτιμώ περισσότερο είναι να συμβάλλω στην ανθρώπινη γνώση, να βοηθάω τους άλλους, να είμαι κοινωνικά υπεύθυνος, να είμαι καλός φίλος, πατέρας και σύζυγος (και να έχω σπορ αυτοκίνητα)».
Όπως γνωρίζουν καλά οι φίλοι και οι συνάδελφοί του, ο George F. Solomon πέτυχε – και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία – να εκπληρώσει όλες αυτές τις φιλοδοξίες.
** ο Sir William Osler στην
-. κλινική ιατρική: Έδωσε έμφαση στην κλινική παρατήρηση, το ιστορικό του ασθενούς και τη φυσική εξέταση, βελτιώνοντας τη διάγνωση και τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων.
-. ιατρική ιστορία και βιβλιογραφία: Παθιασμένος ιστορικός και βιβλιόφιλος, ο Όσλερ ίδρυσε την Ιστορική Εταιρεία Ιατρικής και συνέβαλε καθοριστικά στην ίδρυση της Ένωσης Ιατρικών Βιβλιοθηκών
https://www.nytimes.com/1983/05/24/science/emotions-found-to-influence-nearly-every-human-ailment.html
