Herbal Medicine-Βοτανοθεραπεία Από την αρχαιότητα,τα βότανα εκτιμήθηκαν για τις αναλγητικές και θεραπευτικές τους ικανότητες. Σήμερα ένα ποσοστό περίπου 75% των φαρμάκων μας βασίζονται στις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών. Οι κοινωνίες μας, διά μέσου των αιώνων, ανέπτυξαν τις δικές τους παραδόσεις για να καταφέρουν να κατανοήσουν τα φαρμακευτικά φυτά και τις χρήσεις τους. Κάποιες από αυτές τις παραδόσεις και τις ιατρικές πρακτικές μπορεί να μας φαίνονται παράδοξες και μαγικές, ενώ κάποιες άλλες λογικές και ορθολογιστικές, όλες τους όμως είναι προσπάθειες να ξεπεραστούν οι ασθένειες και ο πόνος και στο τέλος-τέλος να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής. Αυτά με λίγα λόγια ορίζουν την βοτανοθεραπεία.

Σάββατο 29 Μαρτίου 2025

Η λουνάρια/Lunaria annua "η νεράιδα του φεγγαριού"

Κάθε που έχουμε έκλειψη και βλέπω το φεγγάρι θυμάμαι τους αντιπροσώπους του στη Γη. 
Η λουνάρια/Lunaria annua είναι το βότανο του φεγγαριού και η νεράιδα του, που φέρνει ομορφιά, 
τύχη και χρήματα  στο σπίτι!
Στη γλώσσα των λουλουδιών, το φυτό αντιπροσωπεύει την τιμιότητα, 
τα χρήματα
και την ειλικρίνεια. 
Στη μαγεία, το πανέμορφο λουλούδι της ειλικρίνειας το θεωρούσαν προστατευτικό, καθώς, όπως έλεγαν,  κρατούσε μακριά τα τέρατα, ενώ παράλληλα συμβόλιζε και συμβολίζει τον πλούτο!
Σε ξόρκια για την ευημερία, με τους επίπεδους λοβούς του, που όταν είναι ώριμοι είναι ασημένιοι και μοιάζουν με νομίσματα, το θεωρούσαν το σύμβολο του πλούτου. 
Σε μια παλιά σωζόμενη συνταγή για μια αλοιφή για το "πέταγμα των μαγισσών", καταγεγραμμένη από τον Βαυαρό γιατρό Johannes Hartlieb γύρω στο 1440, στο βιβλίο του, η Lunaria αναφέρεται ως το βοτανικό συστατικό της αλοιφής, η ίδια αντιστοιχούσε αστρολογικά στο φεγγάρι και επομένως την συνέλεγαν κάθε Δευτέρα, ημέρα της σελήνης.
Ο Johannes Hartlieb έγραψε μια επιτομή για τα βότανα, ανάμεσα στο 1440 και το 1456.
Το βιβλίο του Harlieb διαθέτει 160 εικονογραφήσεις που πλαισιώνουν τις περιγραφές των φαρμακευτικών χρήσεων των βοτάνων και 
θεωρείται ότι είναι το μοναδικό πλήρως εικονογραφημένο βοτανολόγιο από την περίοδο των incunabula της γερμανικής ιστορίας. 
Εκτός από την αναπαραγωγή της φύσης, το βιβλίο περιλαμβάνει πρόσθετα κεφάλαια, από άγνωστη πηγή, σχετικά με τα φάρμακα, που προέρχονται τόσο από βότανα όσο και από ζώα. 
Επίσης, το βιβλίο  περιέχει και διάφορες απαγορευμένες τεχνικές, για δεισιδαιμονία και τη μαγεία, ανάμεσά τους και την παλαιότερη περιγραφή της αλοιφής για το "πέταγμα των μαγισσών"
Κάθε κεφάλαιο του, ακολουθεί ένα παραδοσιακό σύστημα βοτανικής ταξινόμησης που προέρχεται από τον Μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο Θεόφραστο. 
Αρχικά το βότανο ονομάζεται και στη συνέχεια δίνονται πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία του και τις απαραίτητες συνθήκες για την ασφαλή φύλαξή του προς κατανάλωση. 
Αυτές οι λεπτομέρειες ακολουθούνται από περιγραφές της επίδρασής του στον οργανισμό και συνταγές για την προετοιμασία του. 
Έτσι, το λάχανο, όπως περιγράφουν λεπτομερώς οι Irmgard Müller και Michael Martin, συνταγογραφείται για τους πονοκεφάλους επειδή είναι δροσερό και υγρό και οι πονοκέφαλοι τρέχουν ζεστοί και ξηροί. 
Σε άλλο σημείο, αναφέρεται πως ο πόνος καταπολεμάται με τον πόνο, όπως στην περίπτωση της πρότασης του Hartlieb ότι οι πονόδοντοι πρέπει να τρίβονται με τσουκνίδα. 
Για τα ζώα χαρακτηριστικά, σε μια περιγραφή για τα ελάφια προτείνει να τρίβονται με Lepidium latifolium για να απομακρύνουν τα βέλη των κυνηγών. 
Το Peganum harmala,  μπορεί να μεταμφιεστεί σε σιτάρι και να ταΐσει τα πουλιά, τα οποία στη συνέχεια θα πέσουν από τον ουρανό σε κατάσταση σύγχυσης και μια δόση ξυδιού θα τα επαναφέρει γρήγορα στην πτήση.
Για τον μανδραγόρα, μια ρίζα που θεωρείται δυνητικά θανατηφόρα για όποιον τη συλλέγει, ο Konrad von Megenberg είχε προτείνει ότι οι μαγικές ιδιότητές της θα έπρεπε να κρατηθούν μυστικές από τους κοινούς θνητούς. 
Ο Johannes Hartlieb, που ο μελετητής Albrecht Classen τον αποκαλεί "έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς για τη μαγεία στον ύστερο Μεσαίωνα", προχωρεί ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της συζήτησής του για το ιεροβότανο, γράφοντας ότι "όποιος γνωρίζει τα μυστικά του και αποκαλύπτει τις αρετές του ιεροβότανου θα υποστεί την οργή του Θεού"
Και έρχομαι πάλι στην λουνάρια

Με τους αποξηραμένους βλαστούς της διακοσμούσαν  τους εσωτερικούς χώρους για να προσελκύσουν την τύχη, συνήθεια που  πλέον έχει εγκαταλειφθεί. 
Τα πιο παλιά χρόνια μάζευαν το βότανα και έκαναν μικρές ανθοδέσμες για  "γούρι"  αλλά και γιατί έμενε αναλλοίωτο για χρόνια.
Και ναι, έλεγαν οι άνθρωποι των χωριών τότε, αν βρεις στο δρόμο σου το "γούρι"  δεν  το περιφρονείς!
Οι κοινές ονομασίες  του βοτάνου είναι πολλές και  κάποιες είναι  χαρακτηριστικές των ιδιοτήτων του.
Και καθώς οι άνθρωποι, από την αυγή της ιστορίας, απέδωσαν στα βότανα,
στα  φυτά και τα δέντρα  μυστικιστικές δυνάμεις  και συμβολισμούς που  διατηρούνται ακόμη μέσα στον κύκλο της ζωής, έτσι και για την λουνάρια! 
Τα μυστικά και " ιερά" νοήματα των βοτάνων και των λουλουδιών πέρασαν από γενιά σε γενιά μέχρι τη  σύγχρονη εποχή, αν και σήμερα είναι πολύ λίγοι αυτοί που κατανοούν πραγματικά τις ιδιότητες και τις δράσεις των, οι περισσότεροι τις επαναλαμβάνουν μηχανιστικά όπως και τα έθιμα.
Η λουνάρια  είναι  ετήσιο φυτό από την οικογένεια  της μουστάρδας/Brassicaceae 
του γένους Lunaria με
binomial name - Lunaria annua L.
Ευδοκιμεί  στα σκιερά σημεία των δασών συνήθως στις ημιορεινές περιοχές, σε υγρά  και  ασβεστούχα εδάφη, αλλά και καλλιεργείται στους κήπους για τα όμορφα άνθη της. 
Είναι αυτοφυής στη Μεσόγειο και τη ΝΔ Ασία, και  έχει πολιτογραφηθεί σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. 
Τα φυτά ανθίζουν από τον Απρίλιο και τα  άνθη τους έχουν σχήμα σταυρού σε όμορφο  μωβ-λιλά χρώμα και είναι  άοσμα, αν και  υπάρχουν  ποικιλίες  με λουλούδια αρωματικά, η πολυετής ποικιλία  Lunaria Rediviva  έχει λευκά άνθη.
Τα άνθη είναι διατεταγμένα σε τσαμπιά, και  χρησιμοποιούνται  συχνά σαν διακοσμητικά στις ανθοδέσμες.
Αργά το καλοκαίρι, οι  επίπεδοι ημιδιαφανείς λοβοί  που συμβολίζουν τα χρήματα, αντικαθιστούν τα όμορφα λουλούδια.
...εκείνα τα παλιά χρόνια στην κουζίνα...
Τα φρέσκα φύλλα και τα  βλαστάρια τα ανακάτευαν  ωμά σε σαλάτες ή τα μαγείρευαν με άλλα λαχανικά. 
Τα λουλούδια τα χρησιμοποιούσαν για να δώσουν εντυπωσιακό χρώμα στις πράσινες  σαλάτες, στο λευκό ξύδι και τις κρέμες στη ζαχαροπλαστική.
Οι ρίζες μαγειρεύονταν με πολλούς τρόπους  όπως και της σκορτσονέρα, με άλλα λαχανικά, ή και τηγανίζονταν ή αφού τις έβραζαν τις ανακάτευαν με πατάτες και καρότα.
Τους σπόρους τους έκαναν σάλτσα  σε αντικατάσταση των σπόρων της μουστάρδας!
                   Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου