αλήθεια- γνωρίζετε σε ποια τρόφιμα είναι κρυμμένο το μαγνήσιο;

...για να δούμε...ναι, ναι βέβαια, βρίσκονται...

-1. στα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως 

αγκινάρα,

μπρόκολο,

σπανάκι, 

σέσκουλο, 

γογγύλια.

- 2. στους ξηρούς καρπούς και σπόρους όπως 

κολοκυθόσποροι, 

ηλιόσποροι,

σουσάμι, 

αμύγδαλα, 

κάσιους, 

κουκουνάρια, 

φιστίκια,

καρύδια

- 3. στα ψάρια όπως 

σκουμπρί, 

γάδος, 

καλκάνι, 

τόνος.

- 4. στα όσπρια όπως

άσπρα φασόλια, 

κόκκινα φασόλια, 

μαυρομάτικα, 

ρεβίθια, 

φακές.

- 5. στα δημητριακά ολικής αλέσεως όπως 

καστανό ρύζι, 

κινόα, 

κεχρί, 

πλιγούρι, 

σίκαλη, 

άγριο ρύζι, 

ζυμαρικά ολικής αλέσεως, 

κριθάρι, 

βρώμη.

- 6. στα φρούτα

αβοκάντο,

μπανάνες

- 7. στα αποξηραμένα φρούτα όπως

σύκα, 

δαμάσκηνα, 

βερίκοκα, 

χουρμάδες, 

σταφίδες

- 8. στα βότανα όπως

φλόμος/vebrascum thapsus

αγριοράδικο/taraxacum officinale

τσιμισιφούγκα/chimicifuga racemosa

τριφύλλι/medicago sativa

νεροκάρδαμο/nasturtium officinale

σκόρδο/allium sativum

κόκκινο/τριφύλλι trifolium pratense

μέντα/menthe x. piperita

σύμφυτο/symphytum officinale

καγιέν/capsicum frutescens

Καλογιάννι nepeta cataria/catnip

τζίντζερ/zingiber officinale

φλησκούνι/menthe pulegium

τσουκνίδα/urtica dioica

στελλάρια/stellaria media

άρκτιον λάππα/arctium lappa

πολυκόμπι/equisetum arvence

φασκόμηλο/salvia officinalis και φτάνω στην απόλυτη

- 9. στη μαύρη σοκολάτα, η πολύτιμη - σε μια μερίδα 28gr θα βρούμε 64mg μαγνησίου, το 16% της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης .

ας θυμηθούμε και γιατί το μαγνήσιο είναι το πιο ισχυρό χαλαρωτικό ανόργανο συστατικό στον κόσμο! https://botanologia.gr/giati-to-magnisio-einai-to-pio-ischyro-chalarotiko-anorgano-systatiko-ston-kosmo/

ποιες οι διαφορές μεταξύ μπαχαρικών και βοτάνων ντίνα;

λοιπόν...

βασική διαφορά
-. τα μπαχαρικά προέρχονται από διάφορα μέρη ενός φυτού εκτός από τα φύλλα

ενώ 

-. τα βότανα προέρχονται από τα φύλλα του φυτού!
Τα μπαχαρικά και τα βότανα μπορούν να ταξινομηθούν σε διάφορες ομάδες με βάση τη γεύση, την ταξινόμηση ή το μέρος του φυτού από το οποίο προέρχονται. 
Με βάση τη γεύση, τα μπαχαρικά και τα βότανα μπορούν να ταξινομηθούν σε 4 ομάδες: 
1. καυτερά μπαχαρικά που είναι 
το μαύρο και άσπρο πιπέρι, 
το πιπέρι καγιέν, 
η μουστάρδα, 
το τσίλι), 
2. μπαχαρικά ήπιας γεύσης που είναι 
η πάπρικα, 
ο κόλιανδρος,
3. αρωματικά μπαχαρικά που είναι
το γαρύφαλλο, 
το κύμινο, 
ο μάραθος 
ο άνηθος, 
το μοσχοκάρυδο,
η κανέλα και 
4. αρωματικά βότανα και λαχανικά που είναι 
το θυμάρι, 
ο βασιλικός, 
η δάφνη, 
η μαντζουράνα, 
το κρεμμύδι, 
το σκόρδο
Τα μπαχαρικά και τα βότανα είναι φυσικές πηγές γεύσεων και χρωμάτων και έχουν χρησιμοποιηθεί για ιατρικούς σκοπούς από αρχαιοτάτων χρόνων και για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. 
Είναι μια από τις καλύτερες πηγές φυσικών αντιοξειδωτικών επειδή περιέχουν ισχυρές ενώσεις που έχει αποδειχθεί ότι προσφέρουν στον οργανισμό μας αντιοξειδωτική ισχυρότατη προστασία!
...και μερικές πληροφορίες ακόμα για τα πολύτιμα μπαχαρικά και βότανα...
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι τα μπαχαρικά και τα βότανα όπως το δεντρολίβανο, 
το φασκόμηλο και
η ρίγανη έχουν υψηλότατη αντιοξειδωτική δράση,
από τα μπαχαρικά την υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση την έχει το γαρύφαλλο!
Το γαρύφαλλο, 
το μπαχάρι, 
η κανέλα, 
η ρίγανη,
η τριγωνέλλα  και το μοσχοκάρυδο έχουν και την υψηλότερη συνολική περιεκτικότητα σε φαινολικά συστατικά!
Με βάση αυτά τα αποτελέσματα των μελετών, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα εμπορικά διαθέσιμα φυσικά αντιοξειδωτικά λαμβάνονται από το δεντρολίβανο, 
τη ρίγανη και το φασκόμηλο λόγω των σχετικά υψηλών αντιοξειδωτικών τους δράσεων, της εύκολης απομάκρυνσης των αρωματικών ενώσεων και της εκχύλισης των δραστικών συστατικών τους!!!

και μεις;

μα, είναι απλό...

έχουμε πάντα στα ντουλάπια της κουζίνας μας όλα τα παραπάνω μπαχαρικά και βότανα,

και το βασικότερο; - δεν τα ξεχνάμε εκεί,

τα χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά στη διατροφή μας με όποιον τρόπο μας αρέσει!

κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia-botanologia.gr

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1756464615001127?via%3Dihub

https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-30288-6_9

Αρτυματικά βότανα στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική μας

Πώς να εμπλουτίσουμε τη διατροφή μας με ισχυρότατα αντιοξειδωτικά

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10300823/

Από το φαρμακείο της φύσης...βότανα για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος!

Η παραδοσιακή ιατρική είναι το άθροισμα των γνώσεων,
των δεξιοτήτων και των πρακτικών που βασίζονται στις θεωρίες,
τις πεποιθήσεις και τις εμπειρίες των γηγενών κατοίκων διαφορετικών πολιτισμών, εξηγήσιμες ή μη, που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της υγείας, όπως στην πρόληψη,
στη διάγνωση,

στη βελτίωση ή στη θεραπεία σωματικών και ψυχικών ασθενειών. 
Ορισμένα συστήματα παραδοσιακής ιατρικής υποστηρίζονται από τεράστιους όγκους βιβλιογραφίας και αρχεία με τις θεωρητικές έννοιες και τις πρακτικές δεξιότητες, πολλά από τα οποία περνούν από γενιά σε γενιά μέσω της λεκτικής διδασκαλίας. 
Μέχρι σήμερα, σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η πλειοψηφία του πληθυσμού συνεχίζει να βασίζεται στη δική του παραδοσιακή ιατρική για να καλύψει τις ανάγκες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. 
Όταν υιοθετείται εκτός της παραδοσιακής κουλτούρας της, η παραδοσιακή ιατρική αναφέρεται συχνά ως "συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική" - thalia/ntina

.................

         #. Από το φαρμακείο της φύσης ιδιαίτερα αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι:
-. για το κρυολόγημα και το συνάχι συνιστώνται: βρασμένο λεμόνι με μέλι και λίγο σκόρδο.
-. επίσης αλατόνερο-θαλασσόνερο για καθαρισμό της μύτης
-. γαργάρα με φασκόμηλο που ανακουφίζει το λαιμό και είναι καλό αντισηπτικό.
-. ακόμη το φασκόμηλο και ο σαμπούκος/κουφοξυλιά βοηθούν στη υποχώρηση του κρυολογήματος και της γρίπης/αφέψημα φύλλων 20-25gr σε 1 λίτρο νερό, πίνουμε 2-3 φλιτζάνια ροφήματα την ημέρα.
-. ενίσχυση του οργανισμού/ανοσοποιητικού έναντι κρυολογήματος, γρίπης κ. ά. με εχινάκεα και πρόπολη αλλά και συμπληρώματα διατροφής - μουρουνέλαιο, βιταμίνες C και Ε και ψευδάργυρο...
-. άμεση ανακούφιση στην καταρροή και γενικά στις ασθένειες του αναπνευστικού προσφέρουν τα αιθέρια έλαια πεύκου και ευκαλύπτου, με εισπνοές ή εντριβές ή εισπνοές ατμών από βρασμένα φύλλα ευκαλύπτου βοηθούν στην αποσυμφόρηση του βλεννογόνου της μύτης.
-. επίσης λίγες σταγόνες από αιθέρια έλαια ευκαλύπτου και αγριοκυπαρισσιού σ’ ένα μπολάκι νερό, όπως πάνω στο καλοριφέρ, ανακουφίζουν το αναπνευστικό και απολυμαίνουν την ατμόσφαιρα. - Νικόλας Σαμαρίδης, Ν.D

Φυσικοπαθητικός – Βοτανολόγος, Α.Π.Θ.

Σημ : Καμιά οδηγία παραδοσιακής χρήσης βοτάνων δεν υποκαθιστά την ιατρική αγωγή!

Σημειώσεις:
– Πριν δοκιμάσουμε οτιδήποτε είναι σημαντικό να συζητάμε τη χρήση του με το γιατρό μας.
– Οι πληροφορίες που παρέχονται προορίζονται μόνο για γενικούς ενημερωτικούς και πληροφοριακούς σκοπούς, δεν προσφέρονται και δεν συνιστούν ιατρική συμβουλή.
– To botanologia.gr είναι, αυστηρά, ένας ιστότοπος ειδήσεων και πληροφοριών σχετικά με τα βότανα.
– Σε καμία περίπτωση, κανένα από τα υλικά που παρουσιάζονται δεν προορίζεται να αντικαταστήσει την επαγγελματική ιατρική περίθαλψη ή την παρακολούθηση από ειδικευμένο ιατρό, ούτε πρέπει να ερμηνεύεται ως τέτοια.
– Δεν χρησιμοποιούμε βότανα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την γνώμη γιατρού μας
– Ελέγχουμε πάντα τις αλλεργίες μας ,ειδικά με τα αιθέρια έλαια.
– Δεν χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες που παρέχονται για διάγνωση ή θεραπεία ενός προβλήματος υγείας ή ασθένειας, ή συνταγογράφηση φαρμάκων ή άλλης θεραπείας.
– Πάντα να μιλάμε με το γιατρό μας ή άλλο επαγγελματία υγείας πριν πάρετε οποιοδήποτε φάρμακο ή θρεπτικό, βοτανικό ή ομοιοπαθητικό συμπλήρωμα, ή χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε θεραπεία για ένα πρόβλημα υγείας.
– Εάν έχουμε ή υποψιαζόμαστε ότι έχουμε κάποιο ιατρικό πρόβλημα, επικοινωνούμε αμέσως με το γιατρό μας.
– Δεν παραβλέπουμε την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την καθυστέρηση στην αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλής, επειδή γνωρίζουμε κάτι σχετικό.

Βότανα που προάγουν την υγεία μέσα από την καθημερινή μας διατροφή #4

Στο άρθρο μου αυτό θα βρείτε γενικές πληροφορίες για το πως διαχειριζόμαστε τα βότανα για να ετοιμάσουμε πολύτιμα γεύματα!
Και ναι, τα βότανα δεν πρέπει να λείπουν από το ντουλάπι της κουζίνας μας, το αφιερωμένο στα βότανα και στα μπαχαρικά μας.
Και ίσως με ρωτήσετε γιατί στο ντουλάπι της κουζίνας μας – μα γιατί εκεί, στην κουζίνα μας, “ατσαλώνεται” το ανοσοποιητικό μας, αυτό το πολύτιμο σύστημα του οργανισμού μας, 
γιατί εκεί, στην κουζίνα μας, ετοιμάζουμε όλα αυτά τα φαγητά και τα εδέσματα που μας ευφραίνουν, μας ομορφαίνουν και μας  διατηρούν υγιείς.
Και όπως πολλές φορές έχω πει και δεν θα σταματήσω να λέω, η διατροφή μας πρέπει να είναι τέτοια, ούτως ώστε, σιγά-σιγά μέσα από τη γνώση πρώτα και την εμπειρία αμέσως μετά, να φτάσουμε στο σημείο να πούμε πως “ναι, το φαγητό μας είναι το φάρμακό μας και το φάρμακό μας το φαγητό μας”...

το μοτο μου είναι: “ναι, το φαγητό μας είναι το φαρμακό μας και το φάρμακό μας το φαγητό μας”...

Και όπως σας έλεγα στο άρθρο μου: Μαγειρεύω με βότανα,ένας συνοπτικός γευστικός οδηγός. “Το μαγείρεμα με βότανα είναι η πεμπτουσία της μαγειρικής.
Καθιστά το πιάτο μας πλήρες.
Μπορεί να φαίνεται λίγο δύσκολο στην αρχή αλλά, όχι δεν είναι.
Αν και υπάρχουν τόσες πολλές συνταγές για να επιλέξουμε και να ξεκινήσουμε, ο ενθουσιασμός που νιώθουμε όταν έρχεται η μοναδική γεύση του φαγητού που εμείς, με δική μας  πρωτοβουλία ,φαντασία και γνώση παρασκευάσαμε επιλέγοντας τα υλικά παρασκευής του, είναι μεγάλος και μπορεί να είναι η αρχή μια γευστικής πανδαισίας, ολωσδιόλου δικής μας επινόησης  με αποτέλεσμα ιδανικά πιάτα” 

και συνεχίζω:
-. άψογοι συνδυασμοί βοτάνων και τροφίμων
βασιλικός - 
στα pesto μας
σε όλες τις σάλτσες ντομάτας, 
σε όλες τις ντοματόσουπες,
στους χυμούς ντομάτας, 
στα πιάτα μας πατάτας, 
στις γαρίδες, 
στο κρέας, 
στα πουλερικά, 
στα ζυμαρικά, 
στο ρύζι, 
πιάτα με αυγά, αλλά και στις φράουλες!
φύλλα δάφνης - 
σε σούπες, 
σε μαρινάδες κρέατος και πουλερικών, 
σε ζωμούς,
στις φακές
τσίλι - 
στη φασολάδα,
στο κρέας, 
στα πουλερικά, 
στα οστρακοειδή, 
σε πιάτα μας με ντομάτες,
κόλιανδρος -
σε σούπες, 
σε σαλάτες, 
σε θαλασσινά, 
σε μακαρονάδες
άνηθος - 
σε σαλάτες, 
σε σάλτσες, 
σε όλα μας τα πιάτα με ψάρια, 
σε ξινές κρέμες, 
σε πιάτα με τυρί,
σε πιάτα μας με πατάτες,
στον αρακά,
στις αγκινάρες!
μάραθος - 
σε σάλτσες, 
σε όλα μας τα πιάτα με ψάρια, 
σε σαλάτες,
στον αρακά,
στις αγκινάρες
σκόρδο - 
σε σούπες, 
σε σάλτσες, 
σε ζυμαρικά, 
στο κρέας, 
στο κοτόπουλο, 
στα οστρακοειδή, 
στην σκορδαλιά,
στην αλιάδα,
στο τζατζίκι,
στο ψωμί,
στα γεμιστά,
στις φακές!
τζίντζερ - 
σε σούπες,
σε σάλτσες,
σε ζωμούς!
μαντζουράνα - 
στο κρέας, 
στα πιάτα με ψάρια, 
σε πιάτα μας με αυγά, 
σε πιάτα μας με τυριά, 
σε σούπες,
στις φακές!
μαϊντανός - 
σε όλες μας τις σαλάτες,
στα pesto μας
στα πιάτα μας με αυγά, 
στα ζυμαρικά, 
στα πιάτα μας με ρύζι, 
στον αρωματισμό του βουτύρου μας,
σε όλες σχεδόν τις σάλτσες μας, 
στα θαλασσινά, 
σε όλα σχεδόν τα πιάτα μας λαχανικών!
δεντρολίβανο - 
στα ψάρι, 
στα πουλερικά, 
στο κρέας, 
στο ψωμί, 
σε σάλτσες,
σε σούπες,
στα ρεβίθια!

και δεν ξεχνάμε πως η κατανάλωση βοτάνων είναι πολύτιμη, διότι προστατεύει όλα τα συστήματα του οργανισμού μας, λόγω των ισχυρότατων ιδιοτήτων και δράσεών τους!

-. σκόρδο,

-. λιναρόσπορος,

-. τριγωνέλλα 

-. κρεμμύδια, 

-. δυόσμος

-. ρίγανη,

-. φασκόμηλο και πολλά άλλα βότανα είναι πάντα εδώ για να μας ευφραίνουν και να μας προστατεύουν!!!

Και όταν μαγειρεύουμε με βότανα θυμόμαστε:

-. πως τα φρέσκα και προσφάτως αποξηραμένα βότανα περιέχουν υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών σε σύγκριση με τα επεξεργασμένα βότανα

-. πως τα αποξηραμένα βότανα μετά από 12 μήνες χάνουν και τις ιδιότητές τους και τη γεύση και τα αρώματά τους!

-. πως τα αποξηραμένα βότανα έχουν πιο έντονο άρωμα από τα φρέσκα

-. πως ο γενικός κανόνας είναι, ένα/1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο βότανο ίσον με τέσσερα/4 κουταλάκια του γλυκού φρέσκο βότανο.

-. πως προσθέτουμε τα περισσότερα βότανα στο τέλος του μαγειρέματος, εκτός από τα ανθεκτικά όπως το δεντρολίβανο, που τα προσθέτουμε στην αρχή του μαγειρέματος

-. πως κάποια βότανα όπως τον μαϊντανό και τον κόλιανδρο, τα προσθέτουμε  καθώς σερβίρουμε, για να διατηρήσουμε κάποιες από τις βιταμίνες τους, όπως η βιταμίνη C που καταστρέφονται με το μαγείρεμα

-. πως ορισμένα βότανα δεν τρώγονται, όπως τα φύλλα δάφνης, για αυτό πριν σερβίρουμε τα βγάζουμε!

στα άρθρα μου αυτά: https://botanologia.gr/tag/votana-poy-proagoyn-tin-ygeia-mesa-apo-tin-kathimerini-mas-diatrofi/
αναφέρω τους λόγους που πρέπει να χρησιμοποιούμε τα βότανα στη διατροφή μας!

συνδυασμοί βοτάνων για καλύτερα αποτελέσματα
συνεχίζεται...

κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-https://botanologia.gr/votana-poy-proagoyn-tin-ygeia-mesa-apo-tin-kathimerini-mas-diatrofi-4/

...όταν περπατώντας ξυπόλυτοι στο σκληρό χώμα μαθαίνουμε πότε είναι...

...η καλύτερη εποχή για τη συλλογή των βοτάνων...

 ...η καλύτερη εποχή για τη συλλογή των βοτάνων μου είναι όταν στεγνώνει η πρωινή δροσιά και 

ενώ ο ήλιος ανεβαίνει όλο και ψηλότερα, έχοντας πάντα το ψαλίδι της κουζίνας μου μαζί μου, κόβω, με απόλυτο σεβασμό προς τη Γη μας που μας χαρίζει όλον αυτό τον πλούτο, φύλλα και μίσχους από τα βότανα που χρειάζομαι για να τα αποξηράνω αργότερα...
δεντρολίβανο,
φασκόμηλο,
μαϊντανός,
άνηθος,
μελισσόχορτο,
μέντα,
μαντζουράνα...
και μαθαίνω στους φίλους μου σιγά-σιγά να ξεχωρίζουν τη λεβάντα από το δεντρολίβανο,
το δεντρολίβανο από το ύσσωπο,
τον ύσσωπο από το φασκόμηλο,

το φασκόμηλο από το θυμάρι,

το θυμάρι από το θρούμπι,
το αγριοράδικο από τους ζωχούς,
τους ζωχούς από το κιχώριο!!!
και σιγά-σιγά μαθαίνουν να δοκιμάζουν το χώμα -μια πρέζα ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα που γλιστρά κάτω από τη γλώσσα, όπως παλιά δοκίμαζαν το καλό καπνό- για να προσδιορίσουν την οξύτητά του!!!
και σιγά-σιγά μαθαίνουν να ηρεμούν τον πονοκέφαλο με "κοπανισμένη" λεβάντα ή έναν στομαχόπονο με ένα εξαίσιο ρόφημα μέντας...
μαθαίνουν να ετοιμάζουν απολαυστικά ροφήματα από σκουτελάρια και χαμομήλι για ανεμπόδιστο,

ευχάριστο, άνετο ύπνο...
μαθαίνουν να φυτεύουν κατιφέδες δίπλα στις πατάτες για να αποθαρρύνουν τα παράσιτα και να μαζεύουν τις κορυφές από τις τσουκνίδες και τόσα και τόσα άλλα αξιολάτρευτα, πολλές φορές πατώντας ξυπόλυτοι στο σκληρό χώμα...

κείμενο και επιμέλεια κειμένου ntina/thalia - botanologia.gr

από τις σημειώσεις μου των μεταμεσονύχτιων ωρών...

Χρήση βοτάνων στην παραδοσιακή μας ιατρική

Η παραδοσιακή ιατρική είναι το άθροισμα των γνώσεων,
των δεξιοτήτων και των πρακτικών που βασίζονται στις θεωρίες,
τις πεποιθήσεις και τις εμπειρίες των γηγενών κατοίκων διαφορετικών πολιτισμών, εξηγήσιμες ή μη, που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της υγείας, όπως στην πρόληψη,
στη διάγνωση,

στη βελτίωση ή στη θεραπεία σωματικών και ψυχικών ασθενειών. 
Ορισμένα συστήματα παραδοσιακής ιατρικής υποστηρίζονται από τεράστιους όγκους βιβλιογραφίας και αρχεία με τις θεωρητικές έννοιες και τις πρακτικές δεξιότητες, πολλά από τα οποία περνούν από γενιά σε γενιά μέσω της λεκτικής διδασκαλίας. 
Μέχρι σήμερα, σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η πλειοψηφία του πληθυσμού συνεχίζει να βασίζεται στη δική του παραδοσιακή ιατρική για να καλύψει τις ανάγκες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. 
Όταν υιοθετείται εκτός της παραδοσιακής κουλτούρας της, η παραδοσιακή ιατρική αναφέρεται συχνά ως "συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική"
Μεταξύ άλλων, τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα συστήματα παραδοσιακής ιατρικής σήμερα περιλαμβάνουν την παραδοσιακή κινεζική ιατρική - TCM, 
την παραδοσιακή ινδική ιατρική - Ayurveda και την παραδοσιακή αραβική - Unani, ιατρική.
Αν και πολλά από τα παραδοσιακά ιάματα διαφέρουν ως προς τις θεραπευτικές τους αρχές, το θεωρητικό υπόβαθρο και οι σχετικές τεχνολογίες, συγκλίνουν σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Έτσι παρατηρούμε ότι ο φλοιός της ιτιάς ως βάση της ασπιρίνης είναι ένα από τα παραδείγματα για το πώς η φύση και η παραδοσιακή γνώση συνέβαλαν στη σύγχρονη ιατρική. 
Πάνω από 3 500 χρόνια πριν, ο φλοιός της ιτιάς χρησιμοποιήθηκε ως αναλγητικό και αντιφλεγμονώδες, από τους Σουμέριους και τους Αιγύπτιους, ως θεραπεία για τους πυρετούς και για να ανακουφίσει τον πόνο του τοκετού από τους αρχαίους Έλληνες γιατρούς. 
Μετά από δοκιμές, ανεπιτυχώς, πάνω από 240.000 ενώσεις για χρήση σε ανθελονοσιακά φάρμακα, η Κινέζα επιστήμονας Tu Youyou, επικεφαλής του Project 523 για να ανακαλύψει μια θεραπεία για την ελονοσία, στράφηκε στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική βιβλιογραφία για ενδείξεις. 
Εκεί, αυτή και η ομάδα της βρήκαν μια αναφορά στην Artemisia annua για τη θεραπεία των περιοδικών πυρετών. 
Το 1971, η ομάδα της Tu Youyou, απομόνωσε την αρτεμισινίνη/artemisinin, μια δραστική ένωση της  Artemisia annua που ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική στη θεραπεία της ελονοσίας. 

Η αρτεμισινίνη/artemisinin συστήνεται πλέον ως η πρώτη και δεύτερη γραμμή θεραπείας για την ελονοσία. 
Το 2015, η dr. Tu Youyou τιμήθηκε με το Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής για το έργο της για την ελονοσία, η οποία έχει σώσει εκατομμύρια ζωές.

Η Tu Youyou στράφηκε σε κινεζικά ιατρικά κείμενα από τις δυναστείες Zhou, Qing και Han για να βρει μια παραδοσιακή θεραπεία για την ελονοσία, εξάγοντας τελικά μια ένωση - την αρτεμισινίνη - που έχει σώσει εκατομμύρια ζωές. 

Όταν απομόνωσε το συστατικό που πίστευε ότι θα λειτουργούσε, προσφέρθηκε εθελοντικά να γίνει το πρώτο ανθρώπινο υποκείμενο. 

Είναι η πρώτη επιστήμονας της ηπειρωτικής Κίνας που έλαβε βραβείο Νόμπελ σε επιστημονική κατηγορία και το έκανε χωρίς διδακτορικό, πτυχίο ιατρικής ή εκπαίδευση στο εξωτερικό.

Σήμερα είναι γνωστό πως το 40% των φαρμακευτικών προϊόντων σήμερα προέρχονται από τη φύση και την παραδοσιακή γνώση, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων-ορόσημων: ασπιρίνη και
αρτεμισινίνη. 
Μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτά τα φάρμακα αποκαλύπτει ότι οι επιστήμονες πίσω από αυτά έψαξαν την παραδοσιακή γνώση για να επιτύχουν τις πρωτοποριακές ανακαλύψεις τους.
Εκτός από την αψιθιά και τον φλοιό της ιτιάς, στην πιο γνωστή ομάδα βοτάνων και φυσικών ιαμάτων θα βρούμε τη ροζ μυρτιά/Catharanthus roseus
τον κράταιγο, όπως ο Crataegus laevigata, ο οποίος χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την καρδιαγγειακή λειτουργία
τη δακτυλίτιδα/Digitalis purpurea, 
τον αστεροειδή γλυκάνισο/Illicium verum - Tamiflu - και 
τη διοσκορέα/Dioscorea mexicana, η οποία έχει μια εξαιρετικά μακρά ιστορία χρήσης ως φαρμακευτικό βότανο και αναφέρεται στη λαογραφία της Μεσοποταμίας, στο σύστημα Αγιουρβέδα της παραδοσιακής ινδικής ιατρικής, καθώς και 

στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική. 
Ενδιαφέρουσες συνταγές για τη χρήση βασικών βοτάνων στην παραδοσιακή θεραπευτική.
"Στην Ελλάδα, από αρχαιοτάτων χρόνων οι παραδοσιακές θεραπείες μεταφέρθηκαν από "στόμα σε στόμα" και αναπτύχθηκαν πολύ.

Ο τόπος ήταν "ευλογημένος" και πληθώρα βοτάνων τον σκέπαζαν από σε άκρη.

Ήταν όμως και ένας τόπος φτωχός σε πόρους, γεγονός που ανάγκασε τους κατοίκους του, για κάθε βοήθεια, να στρέφονται σε αυτόν και μόνο σε αυτόν.

Ο τόπος αυτός, τόσα χρόνια δεν πρόδωσε τους κατοίκους του!

Έτσι οι παραδοσιακές οικογένειες φρόντιζαν να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους σε φάρμακα από τον τόπο που ζούσαν. - "δεν θα ξεχάσω ΠΟΤΕ τη μάνα μου να σώζει, στην κυριολεξία, έναν παραδοσιακό κτίστη και το πόδι του, το οποίο είχε πλακώσει μια συστάδα πέτρες τεραστίου βάρους, με μία αλοιφή που έφτιαξε σε ΕΛΑΧΙΣΤΟ χρόνο, από τα λουλούδια/βότανα που είχε στην αυλή της"
Οι άνθρωποι του Ελλαδικού χώρου από αρχαιοτάτων χρόνων εφάρμοζαν σε καθημερινή βάση μπορώ να πω, την πρόληψη -σχεδόν όλα τα βράδια του χειμώνα έπιναν τσάι του βουνού,

χαμομήλι και φασκόμηλο, και όχι μόνο τη θεραπεία.

Δεν περίμεναν να αρρωστήσουν, για να πιούν τσάι,

χαμομήλι και φασκόμηλο,

να φάνε καρύδια,

αμύγδαλα,

μέλι,

σταφίδα,

κάστανα,

μανταρίνια,

πορτοκάλια ή τις φακές τους με μπόλικη ρίγανη, σκόρδο και δάφνη!

Δεν περίμενα να αρρωστήσουν για να κάνουν κάτι!!!

Αλλά και όταν πια αρρώσταιναν, γνώριζαν τους πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης και μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις θα κατέφευγαν στον γιατρό της περιοχής και αν υπήρχε!!!
Η ρίγανη ήταν σε κάθε σπίτι, όπως και
το θυμάρι,

το φασκόμηλο,

το τσάι και το χαμομήλι, τα οποία αποτελούσαν τα βασικά ιαματικά βότανα και ήταν εκεί, φρουροί της υγείας τους!!!

Φρουροί της υγείας τους μαζί με το ελαιόλαδο, 

το λεμόνι, 

το κρασί,

το ξύδι,

τα φρέσκα φρούτα από τα δέντρα που είχαν στις αυλές τους,

τα άγρια χόρτα που μάζευαν από τα "χωράφια" και τα λαχανικά που έβγαζε ο κάθε τόπος στους αυτοσχέδιους και τόσο τακτοποιημένους λαχανόκηπους/περιβόλια που είχαν σχεδόν όλες οι οικογένειες - δεν θα ξεχάσω ποτέ τον λαχανόκηπο/περιβόλι της γιαγιάς μου!!!

Πόσο μαγικό τον έβλεπα με τα παιδικά μου μάτια!!!

και είχε στην άκρη του μια αυτοσχέδια λιμνούλα!!!

και χάζευα με τις ώρες τα καβουράκια!!!

και τι δεν είχε εκεί!!!

σκόρδα και κρεμμύδια και τις πρώτες ντομάτες της άνοιξης και μετά

μπάμιες,

κολοκυθάκια,

μελιτζάνες,

πιοπεριές,

φασολάκια,

αγγουράκια και το χειμώνα μπρόκολο,

κουνουπίδι και λάχανο!!!

το πεντανόστιμο λάχανο και οι λαχανοντολμάδες!!!

και δεν είχε το περιβόλι της γιαγιάς ντομάτες το χειμώνα, ούτε λάχανο/μάπα το καλοκαίρι.

Και τι δεν έφτιαχναν οι οικογένειες εκείνα τα χρόνια, που σήμερα μας φαντάζουν τόσο, μα τόσο μακρινά!!!

Πρώτα από όλα αποξήραναν όλα τους τα βότανα και τα αρτύματα για το χειμώνα, μετά

τα σιρόπια,

τα βάμματα,

τα λάδια, μαζί με τραχανάδες και χυλοπίτες και τουτουμάκια!!!

Τα αποξηραμένα βότανα δεν έλειπαν από σχεδόν κανένα σπίτι!!!

Ο τρόπος χορήγησης και χρήσης, γνωστός σε όλη την οικογένεια!!!

Τα βότανα που χρησιμοποιούσαν στην ελληνική παραδοσιακή θεραπευτική ήταν:

η ρίγανη

το θυμάρι,

το φασκόμηλο,

το χαμομήλι,
η αγγελική
το βαλσαμόχορτο,

το δεντρολίβανο,

ο δυόσμος - όλα τα σπίτια είχαν δυόσμο στις αυλές τους,
ο βασιλικός!!!

Και βέβαια το ξύδι,

το ούζο, 

το κρασί,

το τσίπουρο,

η ρακή!!!

Και βέβαια σε πολλά μέρη της Πελοποννήσου και σε κάποια νησιά του Ιονίου η περίφημα μαύρη σταφίδα!!!

Αυτό πολύτιμο προϊόν της ελληνικής Γης, που το έτρωγαν τα βράδια με καρύδια και αμύγδαλα!!! 

Και τι δεν ετοίμαζαν με όλα αυτά!!!

και η παράδοση η ελληνική μας λέει...
από την κουζίνα και το φαρμακείο της οικογένειας στην παράδοση της Μάνης:

αγριοράδικο και πικραλίδες σαλάτα, 
φασκόμηλο και πορτοκάλι στο χοιρινό, 
δεντρολίβανο στο κατσικάκι, 
το σερβίρισμα των ψαριών χωρίς λαδορίγανη; ΠΟΤΕ
θυμάρι, 
κεφτεδάκια χωρίς ρίγανη και μαϊντανό; ΠΟΤΕ
και ο βασιλικός, σε αντίθεση με τους Ιταλούς, στον αγιασμό και σαν έκφραση αγάπης και
προσφοράς και βέβαια στο δίσκο σερβιρίσματος του νερού και του καφέ,

συνήθως για έναν καλεσμένο ιδιαίτερης βαρύτητας,

σε ένα αγαπημένο πρόσωπο της οικογένειας,

στον ταξιδιώτη που μόλις επέστρεψε - αυτό ήταν μια ιεροτελεστία!!! - ένα κλαράκι βασιλικού δίπλα στο φλυτζάνι του καφέ ή στο πιατάκι με το γλυκό του κουταλιού!!!
-. στα κρυολογήματα πάντα τσάι του βουνού ή φασκόμηλο με μέλι και λεμόνι και χυμό φρεσκοστυμμένου πορτοκαλιού και ρόδια!!!

ρόδια, με τα οποία έκαναν σιρόπια/πετιμέζι ροδιού και σύκα,

και σταφύλια και πετιμέζι με σταφύλια!!!

-. στον πονόλαιμο γαργάρες με λεμόνι και αλάτι,

-. στους κοιλιακούς πόνους μαντζουράνα και χαμομήλι,

-. στη ναυτία και τη δυσπεψία, χυμό λεμονιού...

     συνεχίζεται...

κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia - https://botanologia.gr/chrisi-votanon-stin-paradosiaki-mas-iatriki/

Γιατροσόφια από διάφορα μέρη της Ελλάδας

Το γιατροσόφι είναι το πρακτικό φάρμακο που χρησιμοποιούσε ο κόσμος παλιότερα, προκειμένου να αντιμετωπίσει μικρά ή και μεγαλύτερα προβλήματα υγείας.

Υπάρχουν πολλών ειδών γιατροσόφια, και είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο κάθε άνθρωπος τα έχει χρησιμοποιήσει σε κάποια στιγμή της ζωής του, συνήθως με την προτροπή κάποιου μεγαλύτερου σε ηλικία μέλους της οικογένειας, πολλά δε από αυτά χρησιμοποιούνται ανελλιπώς μέχρι και σήμερα.

Τα περισσότερα γιατροσόφια βασίζονται στη χρήση των φαρμακευτικών βοτάνων, ενώ σε πολλά μέρη της Ελλάδας αποτελούν αξιόλογο μέρος της λαογραφικής παράδοσης του τόπου. 

Αν και η χρήση τους έχει αμφισβητηθεί από τους οπαδούς της κλασικής ιατρικής, τα περισσότερα γιατροσόφια δεν παύουν να έχουν στέρεη επιστημονική τεκμηρίωση και να αποτελούν τον "πρόδρομο" των δημοφιλών βοτανικών καλλυντικών και φαρμακευτικών σκευασμάτων που κυκλοφορούν στο εμπόριο και στα φαρμακεία στις μέρες μας.

Ας θυμηθούμε την ασπιρίνη - Η ασπιρίνη και η ιστορία της στο διάβα των αιώνων

και όχι μόνο - ζώα/φαρμακοποιοί, μιά μικρή ιστορία με μεγάλο ενδιαφέρον

Παρά το γεγονός ότι τα γιατροσόφια συνήθως βασίζονται σε σχετικά "αγνές" και "ακίνδυνες" πρώτες ύλες, οι ειδικοί συνιστούν προσοχή στη χρήση τους, ειδικά αν το άτομο που πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει έχει ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων.

Ας δούμε κάποια πολύ γνωστά γιατροσόφια που έχουν φτάσει μέχρι εμάς σήμερα - είναι μαρτυρίες γηραιών κατοίκων από διάφορες περιοχές της Ελλάδας!

-. ο ζεστός φιδές με λεμόνι ήταν, αλλά και είναι γιατροσόφι για το κρυολόγημα, αλλά και φιδές με κρασί και μέλι, σε επόμενο άρθρο θα σας δώσω τη συνταγή!!!

-. τσίμπημα κουνουπιού: κοπανισμένα φύλλα λεβάντας ή λίγο ξύδι για να μειωθεί η κοκκινίλα και η φαγούρα.

-. κρυολόγημα και πυρετός: σούπα φιδές με πολύ λεμόνι,

ροφήματα με χαμομήλι,

φασκόμηλο,

ρίγανη,

υδρατμοί ρίγανης ή θυμαριού!

-. κάψιμο: κατάπλασμα με φύλλα λεβάντα, πολτοποιημένα με τα δάχτυλά, ώστε να αρχίσουν να βγάζουν τους χυμούς τους!

-. τσίμπημα εντόμου: λάδι λεβάντας πάνω στο πονεμένο σημείο ή κοπανισμένα φύλλα λεβάντας, αλλά και φύλλα αρμπααρόριζας, με τα οποία έτριβαν το σημείο του τσιμπήματος!!!

-. τσίμπημα σφήκας ή μέλισσας: απομάκρυνση του κεντριού και εντριβή με φύλλα μολόχας ή επάληψη με λάδι βάλσαμου!

πιο παλιές μαρτυρίες αναφέρουν πως το τσίμπημα μέλισσας ή τσίμπημα σφήκας, το αντιμετώπιζαν με κατάπλασμα από την κοινή μολόχα, 

με κατάπλασμα κριθάλευρου ανακατεμένου με ξύδι και αν δεν είχαν κάτι από αυτά έσταζαν λίγες σταγόνες από το γάλα της συκιάς μόνο και αποκλειστικά στο πονεμένο σημείο!

αν δεν είχαν ούτε αυτό έκαναν επιθέματα με άλμη ή θαλασσόνερο στο πάσχον σημείο!

-. τσίμπημα μέλισσα: κατάπλασμα στο σημείο από πολτοποιημένα φύλλα δυόσμου!

-. τσίμπημα σφήκα: κατάπλασμα στο σημείο από πολτοποιημένα φύλλα δυόσμου ή πολτοποιημένο σκόρδο στο σημείο του τσιμπήματος.

-. τσίμπημα αράχνης: κατάπλασμα στο σημείο από πολτοποιημένο φύλλο λάχανου

-. τσίμπημα σκορπιού: πολτοποιημένο σκόρδο κατάπλασμα στην πληγή.

-. στραμπουλήγματα, 

πρηξίματα, 

χτυπήματα: καταπλάσματα από μπόλικο, μπόλικο κοπανισμένο κρεμμύδι και μετά δέσιμο  με καθαρό πανί! - ας θυμηθούμε: παραδοσιακές, αρχαιότατες τεχνικές θεραπείας με κρεμμύδι

-. μελανιάσματα: μια χούφτα από πολτοποιημένα φύλλα μαϊντανού επίθεμα πάνω στην μελανιά - ας θυμηθούμε: μελανιά, πως να την εξαφανίσουμε το γρηγορότερο

-. κοιλόπονος: ροφήματα χαμομηλιού, φασκόμηλου ή βράζανε τσίπουρο με νερό και μέλι ή πετιμέζι και το έπιναν
-. πονόδοντος: ούζο ή γαρύφαλλο στο δόντι που πονάει ή δάγκωναν μια φρέσκια σκελίδα σκόρδου με το πονεμένο δόντι, ώστε ο χυμός του να εισχωρήσει σε αυτό ή

άπλωναν ένα πολτοποιημένο σκόρδο πάνω στο πονεμένο δόντι ή έκαναν μπουκώματα με ρόφημα χαμομηλιού

-. στομαχόπονος: έπιναν λικέρ από κράνα.
-. πόνος αυτιού: σταγόνες από ζωμό ψημένου πράσου ή

μία σταγόνα από χυμό σκόρδου!!
-. πόνος λαιμού: τσάι με κονιάκ και λίγο μαυροπίπερο ή ρόφημα χαμομηλιού, φασκόμηλου ή τσάι του βουνού
-. κολικός: ρόφημα από τριβόλια, 

αγριάδα, μαζί με τη ρίζα της και από τη φούντα του καλαμποκιού- έπιναν το ρόφημα!
-. αμυγδαλές: έβραζαν σπόρια ροδιού με λίγο νερό,

στράγγιζαν και το χυμό και τον φύλαγαν σε ένα βάζο και κάθε φορά που πονούσε ο λαιμός έκαναν γαργάρες, τα αποτελέσματα ήταν άμεσα.
-. πόδια που πονάνε: έκαναν εντριβές με χλιαρό ούζο...
                      συνεχίζεται...

κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia - https://botanologia.gr/giatrosofia-apo-diafora-meri-tis-elladas/

όταν με ρώτησαν είπα πως στο πέρασμα των αιώνων έχουν πει για τα βότανα...

...στο κολέγιο είχαμε μια καθηγήτρια βοτανολογίας...
μας απαριθμούσε τα βότανα και τις ιδιότητές τους,
μας έλεγε πως τις ιδιότητες των βοτάνων αιώνες τώρα, τις έχουν καταγράψει, ως επί το πλείστον, άνδρες, αλλά η γνώση έχει μεταδοθεί με προφορική παράδοση από γενιά σε γενιά, από τις γυναίκες και μεταξύ των γυναικών!!!
Ακόμα και όταν τα κορίτσια θεωρούνταν μη άξια παιδείας, τα στιχάκια που άκουγαν να απαγγέλλουν οι μητέρες τους και αφορούσαν τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων γινόντανε "κτήμα" και δικό τους! 

και να κάποια δίστιχα που καταγράφουν τη σοφία και τη γνώση των γυναικών για τα βότανα του τόπου μας:
-. σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις
μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποχτήσεις.
ή
-. φλισκούνα και χαμόμηλο, σάψηχος, φασκόμηλο
που υγιαίνουνε ούλους μας από φτωχό, ίσαμε βασιλιά
ή 
-. μανδραγούδα και ανανίδα, κι άλλο ένα χορταράκι
το ξέρουν ούλες οι μανάδες και δε χάνουνε παιδάκι
ή
-. αρρώστησέ ο γυιόκας μου, γιατί μες στα βροχόνερα παπούτσια δεν εφόρει
Και τώρα το ‘χω στα ζεστά σα να ναι μια λουχούνα, κι όλο του δίνω βραστικά, σάψιχο και βλισκούνα!
ή
-. ο πάππους μου μας ήλεε γι’ αυτό το χαμομήλι
πως είναι πάντα συνταγή πα’ στων γιατρών τα χείλη.
    Και ναι, η γυναίκα που στο χωριό γνώριζε για τα βότανα ήταν και ονομάζονταν "Σοφή Γυναίκα"
Έτσι από τη γιαγιά στη μάνα και
από τη μάνα στην κόρη η λαϊκή ιατρική περνούσε από γενιά σε γενιά ως γιατροσόφια.
Γιατροσόφια που συνδύαζαν τα βότανα με την εμπειρική γνώση και έδιναν λύσεις σε
θεραπευτικά προβλήματα των μακρινών εκείνων καιρών!!!

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:ntina/thalia - botanologia.gr

Virginia Hartman, The Marsh Queen

Η βοτανοθεραπεία στο πέρασμα των αιώνων

Κατά τους αιώνες που ακολούθησαν την πτώση του Βυζαντίου, ο τόπος που σήμερα αποτελεί την Ελλάδα δεν μπόρεσε να ακολουθήσει την όποια πνευματική, επιστημονική ή τεχνική πρόοδο, την οποία η Αναγέννηση προσέφερε στις χώρες της Δύσης. 
Μόνη παρηγοριά το ένδοξο πολιτιστικό παρελθόν, τα λείψανα του οποίου αποτελούσαν μια ουσιαστική παρακαταθήκη. 
Τα κείμενα των αρχαίων γιατρών αντικαταστάθηκαν από γνώσεις και πληροφορίες που αποκόπηκαν από το αρχικό σώμα και συμπληρώθηκαν, παραποιούμενα, από ξόρκια, προσευχές, γεωπονικές γνώσεις και αστρολογικές εικασίες.
Eτσι προέκυψαν τα ιατροσόφια. 

Τα γιατροσόφια αυτά, γράφει η Σ. Χαβιάρα – Καραχάλιου, ήταν, ας πούμε, οι κώδικες της ιατρικής του γένους, σ’ όλο το μακρύ διάστημα της δουλείας, και μ’ αυτά μεγάλωσαν οι γενιές των σκλάβων. 
Στα γιατροσόφια αυτά, ένας προσεκτικός μελετητής βρίσκει στα κείμενά τους ρίζες της Ιπποκρατικής ιατρικής, ακόμα συνταγές του Γαληνού, 

γνώσεις του Διοσκουρίδη, 

του Αέτιου, του Ορειβάσιου, 

του Παύλου Αιγινήτη.... 

Iσως το πιο "καθαρό" κομμάτι των θεραπευτικών αυτών κωδίκων ήταν εκείνο που αναφερόταν στα φαρμακευτικά φυτά.
"Πήγανον, άνηθον, μάλαθρον βράσον…"
Η πλούσια χλωρίδα του τόπου ευνοούσε τον παρατηρητικό άνθρωπο στην επιβεβαίωση των αρχαίων γνώσεων και στην πρόσκτηση νέων. 

Περιοχές της Θεσσαλίας, όπως το Πήλιο, 

της Ηπείρου, όπως η χαράδρα του Βίκου, 

της Πελοποννήσου, 

της Κρήτης, 

των νησιών, ιδιαίτερα πλούσιες σε φυτά με φαρμακευτικές δράσεις, ανέδειξαν πολλούς εμπειρικούς θεραπευτές και γιάτρισσες που εξειδικεύονταν στα βότανα. 

Μικρό δείγμα σχετικών γνώσεων: 

Διά την ζάλην.
Πήγανον, άνηθον, μάλαθρον βράσον, δος πιείν και ιάται. Μάσα και αγριοσταφίδα και μαστίχη και ιαθήσεται
Για να θεραπεύσουν την ημιπληγία, οι γιάτρισσες της Φθιώτιδας χορηγούσαν χαμόμηλο, μπαλεργιάνα, 

αψηντιά, 

φασκόμηλο, τσάι, τίλιο.
Oι ιδιαίτερες μικροκλιματικές και άλλες συνθήκες στα φαράγγια ευνοούν την ανάπτυξη ποικίλης χλωρίδας. 

Tο φαράγγι του Bίκου ήταν από τα πιο πλούσια σε φαρμακευτικά βότανα. 
Tα συνέλεγαν και τα χρησιμοποιούσαν οι ξακουστοί βικογιατροί, που έχαιραν ιδιαίτερης φήμης και πέρα από τα σύνορα.
Η γιατρειά του στομαχιού.
άμα μπονείς το στομάχι σου, βράσε καλάθρωπα για χαμομήλι γκαι πιε το.
Η ξακουστή χαράδρα του Βίκου ανέδειξε τους Βικογιατρούς, που περιόδευαν σε όλο τον ελλαδικό και τουρκοκρατούμενο βαλκανικό χώρο, αλλά και στην ίδια την Τουρκία, μέχρι τις αυλές των σουλτάνων. 
Πολλές σχετικές ιστορίες κυκλοφορούν, ανάμεσα στην αλήθεια και τον μύθο, για τα επιτεύγματά τους, αποτέλεσμα της πλούσιας φαρμακευτικής χλωρίδας και των γνώσεών τους.
Εκτός από τους εμπειρικούς μεν, αλλά καλοπροαίρετους και έντιμων προθέσεων θεραπευτές, βοτανοθεραπευτικές γνώσεις διέθεταν, ή έλεγαν ότι διαθέτουν, και διάφοροι αγύρτες.
Η φήμη θέλει ορισμένες τέτοιες γνώσεις να οδηγούν σε υπερφυσικά αποτελέσματα. Διαβάζουμε στον Ερωτόκριτο του Κορνάρου:
Hτο μια γρα στην Eγριπο, αλλοτινή βυζάστρα
μάισσα, που κατέβαζε τον ουρανό με τ’ άστρα·
με τα χορτάρια κάτεχε, σαν τά ‘θελε μαλάξει
να κάμει τ’ άσπρο μελανό, την πρόσοψη ν’ αλλάξει.
Αδρές, καθημερινές γνώσεις της θεραπευτικής δράσης των βοτάνων έπρεπε να διαθέτει κάθε άνθρωπος τους περασμένους αιώνες. 
Πώς αλλιώς να βρει γιατρειά, πώς αλλιώς να επιβιώσει στον απομονωμένο συνοικισμό, στην ποιμενική καλύβα, στο απομακρυσμένο χωράφι; 
"Οι άνθρωποι μοναχοί τ’ς πήγαιναν και μάζευαν βότανα, τα βράζαν και πίναν το ζουμί τ’ς για να γιάν’νε"
Βεβαίως, οι συστηματικοί θεραπευτές, οι ευσυνείδητοι επαγγελματίες, δεν έφτανε να διαθέτουν στοιχειώδεις γνώσεις. 
Οι γνώσεις τους έπρεπε να είναι λεπτομερειακές και βαθιές. 
Eπρεπε να ξεχωρίζουν όχι μόνο τα διάφορα είδη φυτών, αλλά και ποια είναι τα καταλληλότερα για κάθε χρήση. 
Ποια έπρεπε να μαζεύονται σε χωράφια και ποια σε βουνά, ποια σε χαράδρες και ποια σε όχθες ποταμών. 
Από ποια χρησιμοποιούνται οι ρίζες, 

από ποια ο μίσχος, 

τα φύλλα, 

τα άνθη, 

οι καρποί. 
Ποια εποχή του χρόνου να συλλέγονται και σε ποια φάση ανάπτυξης του φυτού. 
Πώς έπρεπε να ξεραθούν: σε ήλιο ή σε ίσκιο, 

σε ανοιχτό χώρο ή σε κλειστό δοχείο. 
Αν έπρεπε να λάβουν τις δραστικές ουσίες με εκχύλιση, 

με διαβροχή, 

με κρύο ή ζεστό νερό ή με βράσιμο, 

ή μέσα σε λάδι, 

σε οινόπνευμα...

Eνα πλήθος λεπτομερειών οι οποίες θα μπορούσε, επιστημονικά κρινόμενες, να έχουν ή να μην έχουν πραγματική αξία. 
Για τους ανθρώπους όμως που αντιμετώπιζαν την εμπειρική ιατρική όχι μόνο ως επάγγελμα, αλλά και ως κοινωνικό χρέος, αυτά είχαν αξία δόγματος, καθώς αποτελούσαν τη μόνη ανθρώπινη πιθανότητα βοήθειας για τους πάσχοντες.
Eμπειρικές γνώσεις αιώνων
Με αυτά γιατροπορεύτηκε για μερικούς αιώνες ο ελληνικός πληθυσμός, καθώς οι επιστήμονες γιατροί ήταν λίγοι, κι αυτοί συγκεντρωμένοι σε διοικητικά και οικονομικά κέντρα, συχνά με σχέση εξαρτημένης εργασίας από πρόσωπα της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, με πάρεργο τη φιλάνθρωπο άσκηση της ιατρικής στον λαό, άλλωστε, την ίδια περίοδο και η επίσημη ιατρική χρησιμοποιεί βοτανοθεραπευτικές γνώσεις, τις οποίες οι αιώνες είχαν πρακτικά επικυρώσει. 
Εκτός από τις αφαιμάξεις, 

τις βεντούζες, η επίσημη ιατρική χρησιμοποιεί φαρμακοτεχνικές μορφές προϊόντων του φυτικού κόσμου για τις φαρμακευτικές της θεραπείες. 

Τα παράγωγα του οπίου, γνώση πανάρχαια, παρέχουν αναλγησία και ανακούφιση το ίδιο στα χέρια εμπειρικών και επιστημόνων. 
Το φυτό δακτυλίτις η πορφυρά σε έγχυμα, έμβρεγμα ή βάμμα αποτελούσε την πιο ισχυρή καρδιοτονωτική γλυκοσίδη. 
Φύλλα δακτυλίτιδας τιτλοποιημένα/folia digitalis titrata, κατά τη λατινική ονοματολογία, διδάσκονταν στις ιατρικές μας σχολές ώς τα μέσα του 20ού αιώνα. 
Η σκυλοκρεμμύδα ή αγριοκρεμμύδα χρησιμοποιήθηκε ως διουρητικό, και βεβαίως όταν η πρόοδος της χημείας απομόνωσε τα δραστικά συστατικά, αυτά μπόρεσαν να παρασκευαστούν χημικά και να τα έχουμε σε σύγχρονες φαρμακευτικές μορφές. 
Oμως οι γνώσεις δεν αξιοποιήθηκαν πάντα.

"Eνα άγριο φυτό για ούλες τ’ς αρρώστιες είναι ου ίταμους, που μοιάζει μ’ έλατου κι είναι μαλακό. 
Φυτρώνει σ’ έρημα δάση", αφηγούνται γιάτρισσες της Φθιώτιδας, σύμφωνα με την καταγραφή της Αγλ. Μπίμπη-Παπασπυροπούλου.
Μόλις την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα η παγκόσμια φαρμακευτική έρευνα έδειξε πως ουσίες από τον φλοιό του κορμού ή τα φύλλα του ιτάμου/taxos, περιέχουν τις ταξάνες, μια πολύ δραστική ομάδα κυτταροστατικών, που χρησιμοποιούνται σήμερα επιτυχώς σε πολλές μορφές καρκίνου.
Είναι βέβαιο πως η φαρμακευτική χλωρίδα εξακολουθεί να έχει πλήθος πολύτιμων εφαρμογών στην καθημερινή μας ζωή, στη μαγειρική, την αρωματοποιΐα, την ποτοποιία, την κατασκευή καλλυντικών κ.λπ. 
Είναι, όμως, βέβαιο ότι κρύβει ακόμα πολλά μυστικά, για περιεχόμενες δραστικές ουσίες με άγνωστες θεραπευτικές εφαρμογές. Κάτι το οποίο θα πρέπει να προβληματίσει τη σχετική έρευνα, αλλά και την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία.
Σημειώσεις
1. Ρηγάτος Γ., «Η αρχαία ιατρική στη λαϊκή μας παράδοση». Βήτα, Αθήνα, 1998.
2. Χαβιάρα – Καραχάλιου Σ., «Η λαϊκή ιατρική της Χίου». Gasci Hellas, Αθήνα, 1993.
3. Βαβαρέτος Γ., «Κομπογιαννίτες, Ματσουκάδες. Οι ξακουσμένοι αυτοδίδακτοι γιατροί απ’ το Ζαγόρι της Ηπείρου». Βιβλιοθήκη Ηπειρωτικής Εταιρείας Αθηνών, Αθήνα, 1972.
4. Μπίμπη – Παπασπυροπούλου Αγλ., «Παραδοσιακή ιατρική στην περιοχή Φθιώτιδας». Α΄ Συνέδριο Φθιωτικών Ερευνών. Πρακτικά. Επιμ. Γ. Δελόπουλος, Υπάτη – Λαμία, 1993, σελ. 315-320.
5. Γατάνας Χ.Γ., «Ρεμέντια και γητειές από τη Χίο». Χίος, 1975.
6. Βιτσέντζος Κορνάρος, «Ερωτόκριτος». Ανατύπωση από την έκδοση Στ. Α. Ξανθουδίδη, Εισαγωγή Λ. Πολίτης. Παπαδημητρίου, Αθήνα, 1952.
7. Βλ. Σημ. 4.
8. Ρηγάτος Γ., Τα Ιατρικά στη «Φόνισσα» του Παπαδιαμάντη. Εκδ. Δόμος, Αθήνα 1996.
9. Βλ. Σημ. 4.
πηγη kathimerini.gr -  Γεράσιμος Ρηγάτος

Επ. Καθηγητής Ιατρικής – Συγγραφέας

αρθρο του καθηγητή στην καθημερινή 24-9-2004

botanologia.blogspot.com

Φρέσκα φύλλα δυόσμου και τα πολλαπλά τους οφέλη στην υγεία μας

ηδύοσμον, οι δε μίνθην.
γνώριμον βότανον, δύναμιν έχον θερμαντικήν,στυπτικήν, ξηραντικήν όθεν αίμα ίστησι πινόμενος ο χυλός αυτού μετ’όξους και έλμινθας κτείνει στρογγύλας,
αφροδίσιά τε ερεθίζει και λυγμούς και εμέτους και χολέραν παύει δύο ή τρία κλωνία συν ροάς οξείας χυλώ ποθέντα!
Αυτά έγραφε ο μεγάλος φαρμακολόγος και έγραφε ακριβέστατα,
“καθότι και Διοσκουρίδης έγραφεν ακριβέστατα” όπως μας το επιβεβαιώνει και ο άλλος μεγάλος εκείνων των χρόνων γιατρός:ο Γαληνός...
Η οικογένεια του γένους των βοτάνων που φέρουν το όνομα “μέντα” ονομάζεται labiatae και είναι η οικογένεια των χειλανθών.
Η Labiatae είναι μια πολύ οικογένεια ανθοφόρων φυτών κοινώς γνωστών ως mint-μέντα ή deadnettle ή οικογένεια sage.
Πολλά από τα βότανα της οικογένειας αυτής  είναι αρωματικά, μαγειρικά και φαρμακευτικά όπως ο βασιλικός,
η μέντα,
το δεντρολίβανο,
το φασκόμηλο,
η μαντζουράνα,
το θρούμπι – Satureja montana L.  και το Satureja hortensis L.
η ρίγανη,
το θυμάρι και
η λεβάντα...

read more:https://botanologia.gr/freska-fylla-dyosmoy-kai-ta-pollapla-toys-ofeli-stin-ygeia-mas/

Γλυκύτατο οξύμελι με τέσσερα πανίσχυρα συστατικά

Σε αυτό το άρθρο θα σας δώσω άλλη μια αγαπημένη μου συνταγή για οξύμελι
Μια συνταγή με όλα τα βήματα που ακολουθώ για να ετοιμάσω το ξιδόμελό μου με φασκόμηλο και τζίντζερ και μερικές συμβουλές για να είναι η διαδικασία ομαλή και αποτελεσματική, αν κάποιος θελήσει να ετοιμάσει το δικό του οξύμελι!
Οξυμέλι ή ξιδόμελο με μηλόξυδο,
τζίντζερ και φασκόμηλο
Ένας τέλειος συνδυασμός πανίσχυρων πρώτων υλών που μου δίνει ένα πανίσχυρο ρόφημα!
Τέσσερα προϊόντα, σε ένα μαγικό ρόφημα-ελιξήριο!
Δεν χρησιμοποιώ “ελαφρά τη καρδία” τη λέξη “μαγικό”
Οι  ιαματικές και θεραπευτικές ιδιότητες των τεσσάρων προϊόντων, που χρησιμοποιώ για να ετοιμάσω το ρόφημά μου, είναι πανίσχυρες και επιστημονικά τεκμηριωμένες… 
read more:https://botanologia.gr/glykytato-oxymeli-me-tessera-panischyra-systatika/

Φασκόμηλο το πολύτιμο!

Φασκόμηλο, γνωστό και ως αλισφακιά ή ελελίσφακος και το λατινικό του όνομα Salvia officinalis

Φασκόμηλο.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι χάριζε στον άνθρωπο την αθανασία.

Πειράματα in vitro με φύλλα φασκόμηλου, έδειξαν πως έχουν αντιμικροβιακές,
αντιοξειδωτικές,
αντιφλεγμονώδεις...
   read more:https://botanologia.gr/faskomilo-to-polytimo/

Γλυκύτατο οξύμελι με τέσσερα πανίσχυρα συστατικά

Σε αυτό το άρθρο θα σας δώσω άλλη μια αγαπημένη μου συνταγή για οξύμελι
Μια συνταγή με όλα τα βήματα που ακολουθώ για να ετοιμάσω το ξιδόμελό μου με φασκόμηλο και τζίντζερ και μερικές συμβουλές για να είναι η διαδικασία ομαλή και αποτελεσματική, αν κάποιος θελήσει να ετοιμάσει το δικό του οξύμελι!
Οξυμέλι ή ξιδόμελο με μηλόξυδο,
τζίντζερ και φασκόμηλο
Ένας τέλειος συνδυασμός πανίσχυρων πρώτων υλών που μου δίνει ένα πανίσχυρο ρόφημα!
Τέσσερα προϊόντα, σε ένα μαγικό ρόφημα-ελιξήριο!
Δεν χρησιμοποιώ “ελαφρά τη καρδία” τη λέξη “μαγικό”
Οι  ιαματικές και θεραπευτικές ιδιότητες των τεσσάρων προϊόντων, που χρησιμοποιώ για να ετοιμάσω το ρόφημά μου, είναι πανίσχυρες και επιστημονικά τεκμηριωμένες… 
read more:https://botanologia.gr/glykytato-oxymeli-me-tessera-panischyra-systatika/

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα που αποτελείται από τρισεκατομμύρια κύτταρα και...

ας ξεκινήσουμε από τώρα να σκεφτόμαστε αυτό που θέλουμε πολύ!

Και

ας βοηθήσουμε τον εγκέφαλό μας με τα πολύτιμα βότανα:

φασκόμηλο και δεντρολίβανο.

Απολαμβάνουμε τα ροφήματά τους όσο πιο συχνά μπορούμε!

https://botanologia.gr/

Φυτικά εκχυλίσματα για την τριχόπτωση, την ανάπτυξη της τρίχας και την ανδρογενή αλωπεκία ή φαλάκρα

Φασκόμηλο – για τον έλεγχο της τριχόπτωσης, για την ομορφιά και την υγεία του δέρματός μας, για όμορφα και υγιή μαλλιά χωρίς άσπρες τρίχες 
Το φασκόμηλο είναι ένα από τα ομορφότερα και καταλληλότερα βότανα για το δέρμα μας, διότι ελέγχει τη λιπαρότητά του και είναι ιδανικό για τον έλεγχο των ανοικτών πόρων του.
Η τακτική του χρήση , είτε ως αιθέριο έλαιο, είτε ως μπαχαρικού διεγείρει και βελτιώνει τη διαδικασία ανανέωσης των κυττάρων της επιδερμίδας μας και αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα να έχουμε υγιή και νεανικό δέρμα.
Είναι πλούσιο σε ασβέστιο και βιταμίνη Α, που είναι απαραίτητα για την αναγέννηση των κυττάρων μας , ελαχιστοποιώντας την εμφάνιση των ρυτίδων.
Επίσης, το αιθέριο έλαιο του φασκόμηλο μειώνει την εμφάνιση των μικρών σπασμένων τριχοειδών αγγείων.
Σαν άριστο αντισηπτικό , μπορούμε να το προσθέσουμε στα σαμπουάν μας για την καταπολέμηση της πιτυρίδας και της τριχόπτωσης
Το άρωμά του χρησιμοποιείται σε λοσιόν , ανθόνερα και  κρέμες για τη φροντίδα του δέρματος και των μαλλιών μας.
Τα εκχυλίσματα* του φασκόμηλου είναι ωφέλιμα για τα μαλλιά μας με πολλούς και διάφορους τρόπους , ενώ είναι μέρος και πολλών φυτικών μειγμάτων που χρησιμοποιούμε για...
read more: https://botanologia.gr/ekchylismata-faskomiloy-gia-tin-trichoptosi-tin-anaptyxi-tis-trichas-kai-tin-androgeni-alopekia-i-falakra/